Kabaca bir hesap yaparsak; yakın vakte kadar ortalarından biri ya da ikisi çalışıyorsa ,eşlerin günlük birbirini görme müddeti ortalama 5 saati aşmazken, şu anda fazladan 12 saat daha birebir meskenin ortasında birarada oturmak zorundalar. Ancak zihin alıştığı tertibi arar…niçin?- Zira insan hayatta kalmak için bildiği, etüt ettiği, güvendiği prosedürü uygulamaya güdülenmiştir ve zihinsel davranış şemaları bu türlü kodlanmıştır. Alıştığının haricindeki her sistem evvel bir adım geriden sorgulanır, incelenir, hatta bir süre düşmanmış üzere algılanır yenilikler; hayatına kast etme durumu var mı, dayatılan bu yeni hayat formatı faydalı mı değil mi biçimindeki tasalarla, çabucak yeniye adapte olamaz insan, uzun müddet direnç gösterir, zira zihin yeni sistemin güvenirliğini test etmelidir ve yeniye uygun sinirsel temaslarını kurarak davranışlarını değiştirebilecek hazırbulunuşluk düzebir daha gelmelidir. Bunun oluşabilmesi için de vakte ihtiycı vardır.
İnsan dışarıda varolan bir tehlikeye karşı, yeni bir davranış alışkanlığı geliştirmek zorunda olsa bile, tehlikeyi yok sayarak direnç gösterebilir hatta insan acılarına bile alışabilir, bağımlı olabilir…niçin?…Çünkü bilindik olan durum acılı da olsa, birden fazla insan için konfor alanı oluşturur. Ben onlara “konfor alanı oluşturan acılar” diyorum. Kişi alıştığı bildiği acısına bile, yeni bir alışkanlık geliştirmek yerine daha epeyce güvenir ne de olsa tanıdıktır, yeninin meçhullüğü yoktur, ya da şu biçimde de diyebiliriz; acı da olsa insan alıştığı hayata katlanır, hatta içten içe sever; şikayet edildiği biçimde senelerca süren evlilikler üzere, sevmeden yapılan lakin değiştirilemeyen işler üzere, kestirme olan yerine yürünen uzun yollar üzere…İnsan eski alışkanlığını kaybederken yeni davranış için zihinsel hazırlığın yapılmış olması gerekir. Ama şu anda yaşanan tehlikeli salgın ortamında insanların kendilerini korumak için yaşamak zorunda olduğu yeni bir hayat formatı hazırlıksız bir biçimde sunulmaktadır. Ve süreç ani geliştiği için insanlığın bu yeni ömür formatına ahenk sağlayıp hazırlanacağı bir evresi de olamamıştır. Yani beyin eski alışkanlığını bırakıp, yenisine alışarak, yumuşak bir geçiş yapacak gerekli müddetten yoksun kalmıştır( beyinde davranış değişikliği için yeni snaptik ağların oluşması gerekir bunu neden de vakte gereksinim vardır). Buradan yola çıkarsak günde 5 saat gördüğünüz bir insanı eşiniz de olsa günde 12 saat görmeye zihin alışmakta pekala zorlanabilir. Pekala bu zorlanma durumunda tıpkı meskenin ortasında neler yaşanabilir;
1) İnsan alıştığı sistemi arar ve savunur, sürdürmeye çalışır diye üstte bahsetmiştim.Yani çiftler alıştıkları o 5 saatin peşine düşeceklerdir. Bu ne demek; fazladan bir arada olunan ortalama 12 saati zihin alıştığının haricinde olduğu için tehlikeli ve belgisiz bir süre olarak algılayacaktır.Ve belirsizlik de insan için en büyük gerilim kaynaklarından biridir. Açıklanmayan, netleşmeyen uzun periyodik belirsizlikler de kronikleşen gerilime niye olarak anksiyeteye dönüşür.
2) Dışarıdaki tehlikenin (salgının) yaratacağı yeni sistemin meçhullüğü ve salgının insanlığa vereceği zararın netleşmemesi, tedavinin şu ana kadar bulunamaması, düşmanın fizikî boyutunun görünmez fakat etkisinin öldürücü oluşu, yani dışarıda öldürücü ve görünmeyen bir düşmanın varlığı, insanın en ilkel bölgesi olan limbik sistemi hayatta kalma güdüsünü tetiklemek için uyarır ve “ya kaç”, “ ya savaş” refleksi ortaya çıkar. Ancak şu durumda ne kaçacak bir yer ne de savaşacak görünür bir düşman vardır. İnsan zihni savaşabilmek ya da kaçmak için düşmanını görmek, ismini koymak ve biçimini bilmek ister, zira lakin, bu biçimde gardını alabilecektir. Ancak bu görünmeyen düşmana karşı elinden bir şey gelmediği için, savaşma refkleksini etrafta görünür olan şeylere aktaracaktır. Öfke patlamalarının bir niçini de sorunun gerçek muhattabının bulunamamasıdır. Hatta yerinde bir benzetme yaparsak bir süre daha sonra kişi etrafını virüs olarak görmeye başlayabilir zira kendini savunmak için görünür bir tehlikeye gereksinimi vardır ve varolan “savaş” ve “kaç” refleksinin tesiriyle, alanını kısıtladığını düşündüğü yanındaki eşi Ahmete ya da Haticeye savunma geliştirerek kendini tehlikeye karşı savunduğunu düşünebilir, yani asıl duygusun muhattabı olan virüse karşı olan yansısını etrafındakilere aktararak görünür kişi yahut şeylere yansıtabilir ta ki yeni hudut ağları oluşarak, yeni hayat formatına alışana kadar… Konut ortasındaki daha uzun periyodik görüşmeyi içeren bu yeni ömür formatının oturabilmesi için şahısların vakte gereksinimi vardır. Bu yüzden bu süreçte eşlere teklifim daha yumuşak bir geçiş yapmaları ismine birbirlerinin gözünün önünden bir süre kaybolmaları; daima iç içe olmamaları, mümkünse farklı odalarda vakit geçirmeleri ; mesela bireylerin hobileriyle ilgilenebileceği kendine özel hayat alanlarını yaratması da yarar sağlayacaktır .
İnsan dışarıda varolan bir tehlikeye karşı, yeni bir davranış alışkanlığı geliştirmek zorunda olsa bile, tehlikeyi yok sayarak direnç gösterebilir hatta insan acılarına bile alışabilir, bağımlı olabilir…niçin?…Çünkü bilindik olan durum acılı da olsa, birden fazla insan için konfor alanı oluşturur. Ben onlara “konfor alanı oluşturan acılar” diyorum. Kişi alıştığı bildiği acısına bile, yeni bir alışkanlık geliştirmek yerine daha epeyce güvenir ne de olsa tanıdıktır, yeninin meçhullüğü yoktur, ya da şu biçimde de diyebiliriz; acı da olsa insan alıştığı hayata katlanır, hatta içten içe sever; şikayet edildiği biçimde senelerca süren evlilikler üzere, sevmeden yapılan lakin değiştirilemeyen işler üzere, kestirme olan yerine yürünen uzun yollar üzere…İnsan eski alışkanlığını kaybederken yeni davranış için zihinsel hazırlığın yapılmış olması gerekir. Ama şu anda yaşanan tehlikeli salgın ortamında insanların kendilerini korumak için yaşamak zorunda olduğu yeni bir hayat formatı hazırlıksız bir biçimde sunulmaktadır. Ve süreç ani geliştiği için insanlığın bu yeni ömür formatına ahenk sağlayıp hazırlanacağı bir evresi de olamamıştır. Yani beyin eski alışkanlığını bırakıp, yenisine alışarak, yumuşak bir geçiş yapacak gerekli müddetten yoksun kalmıştır( beyinde davranış değişikliği için yeni snaptik ağların oluşması gerekir bunu neden de vakte gereksinim vardır). Buradan yola çıkarsak günde 5 saat gördüğünüz bir insanı eşiniz de olsa günde 12 saat görmeye zihin alışmakta pekala zorlanabilir. Pekala bu zorlanma durumunda tıpkı meskenin ortasında neler yaşanabilir;
1) İnsan alıştığı sistemi arar ve savunur, sürdürmeye çalışır diye üstte bahsetmiştim.Yani çiftler alıştıkları o 5 saatin peşine düşeceklerdir. Bu ne demek; fazladan bir arada olunan ortalama 12 saati zihin alıştığının haricinde olduğu için tehlikeli ve belgisiz bir süre olarak algılayacaktır.Ve belirsizlik de insan için en büyük gerilim kaynaklarından biridir. Açıklanmayan, netleşmeyen uzun periyodik belirsizlikler de kronikleşen gerilime niye olarak anksiyeteye dönüşür.
2) Dışarıdaki tehlikenin (salgının) yaratacağı yeni sistemin meçhullüğü ve salgının insanlığa vereceği zararın netleşmemesi, tedavinin şu ana kadar bulunamaması, düşmanın fizikî boyutunun görünmez fakat etkisinin öldürücü oluşu, yani dışarıda öldürücü ve görünmeyen bir düşmanın varlığı, insanın en ilkel bölgesi olan limbik sistemi hayatta kalma güdüsünü tetiklemek için uyarır ve “ya kaç”, “ ya savaş” refleksi ortaya çıkar. Ancak şu durumda ne kaçacak bir yer ne de savaşacak görünür bir düşman vardır. İnsan zihni savaşabilmek ya da kaçmak için düşmanını görmek, ismini koymak ve biçimini bilmek ister, zira lakin, bu biçimde gardını alabilecektir. Ancak bu görünmeyen düşmana karşı elinden bir şey gelmediği için, savaşma refkleksini etrafta görünür olan şeylere aktaracaktır. Öfke patlamalarının bir niçini de sorunun gerçek muhattabının bulunamamasıdır. Hatta yerinde bir benzetme yaparsak bir süre daha sonra kişi etrafını virüs olarak görmeye başlayabilir zira kendini savunmak için görünür bir tehlikeye gereksinimi vardır ve varolan “savaş” ve “kaç” refleksinin tesiriyle, alanını kısıtladığını düşündüğü yanındaki eşi Ahmete ya da Haticeye savunma geliştirerek kendini tehlikeye karşı savunduğunu düşünebilir, yani asıl duygusun muhattabı olan virüse karşı olan yansısını etrafındakilere aktararak görünür kişi yahut şeylere yansıtabilir ta ki yeni hudut ağları oluşarak, yeni hayat formatına alışana kadar… Konut ortasındaki daha uzun periyodik görüşmeyi içeren bu yeni ömür formatının oturabilmesi için şahısların vakte gereksinimi vardır. Bu yüzden bu süreçte eşlere teklifim daha yumuşak bir geçiş yapmaları ismine birbirlerinin gözünün önünden bir süre kaybolmaları; daima iç içe olmamaları, mümkünse farklı odalarda vakit geçirmeleri ; mesela bireylerin hobileriyle ilgilenebileceği kendine özel hayat alanlarını yaratması da yarar sağlayacaktır .