Kırsalı kalkındırmadan tarım sürdürülebilir olamaz

Ethereum

New member
Pandeminin en kıymetli artılarından biri tarımın ve besin üretiminin ön plana çıkmasıydı. Birleşmiş Milletler bilgilerine göre her akşam 795 milyon insan yatağa aç giriyor. Bu sayıya 2050’ye kadar 2 milyar insanın daha eklenmesi bekleniyor. Bu insanlara besin temin edilebilmesi için besin ve tarım sisteminin kökten değişmesi gerektiği artık üzerinde daha fazla akıl yürütülen bir husus. Tahlil arayışı ise dönüp dolaşıp kırsalda düğümleniyor. Kentlerin nüfusu süratle artarken onu besleyecek kırsalın nüfusu tıpkı süratle azalıyor ve bu tablo, ziraî üretimde önümüzdeki 10 yıl ortasında besine erişimde büyük bir krizi tetikleyebilir.

11. Kalkınma Planı kapsamındaki Kırsal Kalkınma İhtisas Kurulu raporunu hazırlayan gruba başkanlık eden ve biroldukca vilayet ile ilçenin kalkınma planlarını hazırlayan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım İktisadı Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Gülbuçuk, ziraî üretimin sürdürülebilirliğinin kırsalın kalkınmasından geçtiğini söylüyor.

KIRSAL YAŞLANIYOR

11. Kalkınma Planı kapsamındaki raporu hazırladıkları periyotta (2018) salgının çabucak hemen yaşanmadığına işaret eden Prof. Dr. Gülbuçuk, bunun ziraî üretime dikkati artırdığına fakat genel tablonun epeyce değişmediğine işaret ediyor. “Kırsalda sürdürülebilir bir toplumsal ne yazık ki yok… Yani genç, dinamik, ziraî üretime devam etmek isteyen, kırdaki hayatı özümsemiş genç nüfusun varlığı konusunda maalesef optimist bir şey söylemek zor” diyor Gülbuçuk ve ekliyor: “Şu anda çiftçilerin yaş ortalaması 56 oldu.”

Kırsal nüfusu yerinde tutacak siyasetlere odaklanılması gerektiğini vurgulayan Gülçubuk, kırdaki hayat direncini artıracak ögelerin oraya gdolayılmesi gerektiğini, “kırsaldaki gençler ne bekliyor, ne yaparsak gençleri orada tutabiliriz” üzere sorulara odaklanmamız gerektiğini söylüyor. “Kırsalda önemli bir ömür maliyeti var ve yoksulluk kırsal alanda taban bulmaya başladı. Hesaplara bakılırsa tarım nüfusu başına ulusal gelir 3 bin doların altına düştü. Bu kadar düşük gelirli bir kümesi nasıl kırsalda tutabilirsiniz?” diyor.

Prof. Dr. Gülbuçuk, bu sorunun karşılığının ise bilhassa gençlerin hayatını devam ettirecek temel hizmetlere ve refah göstergelerine erişebilmesinde yattığını söylüyor. “Bir köydeki insanın yalnızca karnını doyurması artık yetmiyor. Sıhhat ve toplumsal hizmetlere de erişebilmesi lazım. Lakin bu türlü kentler üzerinde baskıyı azaltabiliriz” diyor.

YOL HARİTAMIZDA NE OLMALI?

Şu epeyce açık ki yalnızca büyümeye dönük siyasetler kırsalda tarım için refah getirmiyor. Prof. Dr. Gülbuçuk da yalnızca ekonomik takviyelerin yetmediğini vurguluyor. “Kırsal alanda daima üretim odaklı (gübre, mazot vs..) dayanaklar veriyoruz. Gübre mazot vs. fakat niye ömür takviyesi vermiyoruz. Örneğin Ardahan’ın bir köyünde bir çiftçi gidip hayvancılık için takviye alabiliyor. Lakin tıpkı kişi konutunu onarmak için takviye alamıyor. Yani hayvansal üretim AB standartlarında, ömür ise hayli gerisinde. Bu olmaz. Bu olmadığı için de hayvanlarımız kırsalda insanımızdan fazlaca daha dirençli yaşayabiliyor. Hayat artı refah hissesini gözetecek bir tarım ve kırsal takviye gerekiyor” diyor.

KIR BURJUVAZİSİ DENGEYİ BOZABİLİR

Pandemiyle birlikte büyük kentlerde yaşayan nüfusun bir kısmı küçük kentlere ve kırsala yerleşmeye başladı. ötürüsıyla kırdaki birfazlaca yerde arazi fiyatları arttı. Prof. Dr. Gülbuçuk, bu durumun kırsaldaki istikrar açısından bir sorun olduğunu düşünüyor. “Bu kırsalda esasen azalan nüfusun daha da azalmasına yol açtı. Kentli ve kırlı yer değiştirdi. Bu dengeyi de bozuyor. Kırsala yerleşen bu nüfus ki onlara ‘orta sınıf kır burjuvazisi’ diyorum, kırsalın direncinin artması için ne yapıyor? Sanki kırsalda topraklara ziyan mı veriyor; toplumsal münasebetleri güçlendiriyor mu yoksa çözülmesine yardımcı mı oluyor? Bakın, son 15 yılda 2,6 milyon hektar tarım yeri emel dışına çıkmış. Ne için? Fabrikalar, turizm ve kentleşme için… bir daha son 15 yılda 3,5 milyon hektar tarım yeri devre dışı kalmış. Zira geçim sağlayamayanlar kente ucuz işgücü olmaya gitti. Ve son 30 yılda 11 milyon hektar mera alanı devre dışı kalmış.”

TÜRKİYE TOPRAKLARI 200 MİLYONU BESLER

Türkiye’nin ziraî potansiyelinin 200 milyon insanı besleyecek kadar büyük olduğuna dikkat çeken Gülbuçuk, “Ama” diyor: “Kırsalda beşeri ve toplumsal sermayemizi güçlendirmemiz lazım. Kırsal refah seviyesini kentlerin minimum düzebir daha getirmek için neler yapacağımız üzerine çalışmalıyız. Bunu da iklimi ve suyu düşünerek yapmalıyız.”