En’lerin Adamıyım Anla Beni: Narsisizm

Muqe

Global Mod
Global Mod
“En şatafatlı, göz kamaştırıcı halimle işte buradayım karşınızdayım. Zira ben enlerin adamıyım. Uzun uzun aynaya bakar her seferinde kendime biraz daha âşık olurum. Zira ben bu dünyada yaratılmış özel insanlardanım; soylu, üstün, faziletli, zeki, başarılı, hoş. Hayata ben 1-0 önde başlayan biri olarak ayrıcalıklı olmam gerekmez mi? Ben ayrıcalıklı bir beşerim, dilediğim üzere yaşamalı her istediğime çabucak sahip olmalıyım. Kıvrak zekâm yardımıyla manüpülatif yollar bulup isteklerime ulaşmayı fazlaca severim. Engellenmeye ve bekletilmeye gelemem. Ben birinden bir şey istediysem o çabucak, anında olmalıdır. Engellendiğimi hissedersem ya da isteklerim çabucak yerine gelmezse karşımdakini aşağılamaya, bağırıp çağırmaya hatta zorbalık etmeye bile geçebilirim. Her ne biçimde olursa olsun ihtiyacıma ulaşamamak beni öfkelendirir. İsteklerim, tam olarak istediğim üzere yerine getirilmezse yerine getirilmemiş sayarım. Bir ortama girdim mi çabucak kendimi göstermeyi severim. Ortamda sessiz kalıp oburlarının aptal konuşmalarını dinlemek bana göre değildir. Bir ortamda konuşacak ortamın dinamiğini tutacak biri var ise o tabi ki ben olmalıyım. Beşerler benim başarılarımı dinleyip öğütlerimden nasiplensinler isterim. Ortamda benden üstün biri var ise ve dikkatler onun üstündeyse ortamın oksijeni bitmiş üzere hisseder çabucak oradan kaçmak isterim. Ayrıyeten ben keder dinlemeyi hiç sevmem. sıradan insanların kederlerinden basitçe sıkılırım, empati kurmak hiç de bana bakılırsa değildir. Şayet ortamda konuşulacak bir acı var ise işte o benim acım olmalıdır. Sonuçta kimse benim kadar büyük acılar çekmemiştir bu hayatta. Benimle güzel geçinmek istiyorsan sana bir sır vereyim; her dediğimi istediğim üzere yapıp, daima beni översen seninle hayli uygun geçinirim. Zira ben pohpohlanmaya bayılırım. Lakin şimdiden söylemeliyim ki sana olan sadakatimi sakın sorgulama. Zira ben ömrümü tek bir beşere adayamam bu benim üzere kusursuz yaratılmış biri için günah olur. Dedim ya ben özel biriyim her şeyde olduğu üzere bağlarda de benim ayrıcalıklı olmayı severim. Fakat senin asla bana sadakatsiz olmaman lazım zira itimadımı zedelersen sana tekrar asla güvenemem. Şayet bir gün seni epeyce üzdüğüm için tüm kalbimle özür dilediysem bil ki o ben değilimdir. Çabucak kaç.”

Üstteki yazı tipik bir narsistin kelamları üzeredir. Narsist özellik gösteren insanların en değerli özellikleri; bencil tavırlarıdır. Onlara göre en eksiksiz, akıllı, prestijli, zeki, heybetli, bilgi dolu olan kendileridir. Kendilerinin başka beşerler tarafınca daima beğenildiğini, gıpta ile bakıldığını ve kıskanıldığını düşünürler. Fakat ne yazık ki sağlıklı ve doyumlu ilgiye hiç bir vakit sahip olamazlar. Zira kendilerini beğenmekle ve bencilce kendi gereksinimlerini karşılamakla meşgulken öteki insanları sevmeyi, onların hislerini anlayabilmeyi, başkalarıyla karşılıklı eşit düzeyde münasebet kurmayı öğrenememişlerdir.

Aile yaşantılarında; şımartılmış, bağımlı hale getirilmiş ya da duygusal olarak mahrum bırakılmışlardır. Her ne biçimde olursa olsun onların da çocukluk gereksinimleri (sevgi- aidiyet, hürmet, özgürlük-sınır, adalet) gereğince karşılanmamıştır. ( bir muhtaçlığın gereğinden az ya da epeyce karşılanması erken periyot uyumsuz şemaların gelişmenine yol açar)

1. Ebeveynleri tarafınca şımartılmış, asil kan olduğuna inandırılmış çocuklarda, hudut gereksinimi gereğince karşılanmaması her isteklerinin çabucak yerine getirilmesi sonucunda çocuğun büyüklenmeci (haklılık şeması) bir tavra girmesine niye olmuştur. ömrünün başka periyotlarında de şımarık çocukluk periyodundaki üzere ayrıcalıklara sahip olma ve pohpohlanma isteği vardır. Bu da onda ileriki hayatında yüksek statüye sahip olma isteğine niye olmuştur. ( statü arayıcılık şemasını). Hudut gereksiniminin karşılanmaması bekletilmeye ve engellenmeye olan tahammüllerini azaltır. Özgürlüklerinin rastgele bir biçimde kısıtlanmasına tahammül edemezler. Hatta kendilerini sıkacak mecburi bakılırsavleri bile ertelemek isterler.(yetersiz öz kontrol şeması)

2. Ebeveynlerince ömrü kolaylaştırılıp kendi sorumluluğunu almamış bağımlı çocuklar ise kendi sorunlarını baskı yoluyla çözdürmeye çalışan boyun eğdirici ve büyüklenmeci tarafları güçlenmiş olabilir ( haklılık şeması, boyun eğicilik şemasının çok telafisi)

3. Ebeveynlerince duygusal olarak yalnız ve sevgiden mahrum bırakılmış çocuklarda sevgi ekseriyetle şartlara ve performansa bağlı olarak değişkenlik göstermiştir. Ailesi ondan her vakit en güzel olmasını istemiş aksi takdirde aşağılamalara geçmiştir. Şartsız sevgi alamayan çocuklarda duygusal mahrumluk şeması gelişmiştir. Ailelerince daima hakarete uğrayan gereğince güzel olmadıkları için sevgi alamayan çocuklarda kusurluluk şeması ve başarısızlık şemaları gelişmiştir. Kendisini ebeveynleri tarafınca sevilmez ve kusurlu hisseden çocuklar gelecek yaşantılarında her ne kadar bu duyguyu şuurlu bir biçimde hissetmeseler de üstün performans göstererek bu hislerin tesirinden kurtulmaya çalışırlar. Ör: işkolik. (yüksek standartlar şeması) Bu çeşit ebeveynlere sahip çocuklar, ailelerinden sevgi alabilmek ve başarısızlıkları karşısında hakarete uğramamak için ebeveynlerinin her isteklerini yerine getirmeye çalışmış olabilirler (boyun eğicilik şeması) bir daha de birebir ebeveyn tavırlarına maruz kalan incinmiş çocukta ( güvensizlik/ kuşkuculuk şeması) gelişmiş gerçek bir yakın münasebetten kaçınır hale gelmiştir. Tüm bu duygusal muhtaçlıklarını statü arayıcılık, haklılık, yüksek standartlar şemasının arkasında gizlemiştir

Şema terapi, narsistik yapıya sahip bireylerin karşılanmamış duygusal muhtaçlıklarını bir daha ebeveynlik prosedürüyle giderebilme ve sağlıklı yanlarını güçlendirebilme imkanı sunmaktadır. bu biçimdece empati yapabilme yetenekleri artmakla bir arada daha doyumlu alakalar kurabilirler.

Biz ruh sıhhati çalışanları biliyoruz ki; kliniklere Narsistik bireylerden epey onun tesiri altında kalan yakınları başvurmaktadır. Şema terapinin başka avantajıysa; bu bireylerin Narsistik bireylerin baskısı karşısında kendi şemalarına teslim olmadan, onlarla sağlıklı ilgi kurabilmeleri için şahsi gelişim imkânı sunmasıdır.