Borderline kişilik bozukluğu, kişinin kendisi ve diğerleri hakkında düşünme ve hissetme şeklini
etkileyen, günlük ömürde fonksiyonellik meselelerine niye olan bir zihinsel bozukluktur. Benlik imajı
sıkıntılarını, his ve davranışları yönetmede zorlukları ve istikrarsız bağlar örüntüsünü içerir.
Borderline kişilik bozukluğuna sahip bireyler ağır bir terk edilme korkusu yaşarlar. Yalnız
kalmaya tahammül edemeyen borderline kişilik bozukluğu belirtileri öfke, dürtüsellik, sık sık
değişen ruh halleri ve kalıcılığı olmayan münasebetler kurmak halinde sıralanabilir.
Erken yetişkinlik devrinde başlayan borderline kişilik bozukluğuna sahip şahıslar genç
yetişkinlikte ağır sorunlar yaşarken ilerleyen yaşlarda toplumsal kurallara uymamanın
yarattığı olumsuz sonuçlar niçiniyle kademeli olarak güzelleşme gösterebilirler. Borderline kişilik
bozukluğunun tedavisinde medikal takviye ve psikoterapi takviyesi bir ortada ilerlemelidir.
Bu yazı esnasında belirtilerin bir kısmını kendinizde görüyor olabilirsiniz fakat bu borderline
kişilik bozukluğuna sahip olduğunuz manasına gelmez. Bir seviyeye kadar bu belirtiler bir oldukça
beşerde bulunur.
Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?
Borderline kişilik bozukluğu, his düzenlemede, dürtü denetiminde, kişilerarası bağlantılarda ve
kendilik imajında yaygın bir kararsızlık modeliyle karakterize olan bir kişilik bozukluğudur.
Klinik belirtiler içinde duygusal düzensizlik, dürtüsel saldırganlık, yenidenlayan kendine zarar
verme davranışları ve kronik intihar eğilimleri yer alır. niçinsel faktörler kısmen bilinmektedir.
Bilhassa genetik yatkınlığın, fizikî ve cinsel istismar üzere çocukluk periyodu yaşantılarının
bozukluk üzerinde tesiri bulunmaktadır.
Genel popülasyonun yaklaşık %1 -2’sini etkileyen borderline kişilik bozukluğunda şiddetli
psikososyal bozukluk ve intihara bağlı yüksek mevt oranı görülür. Hastaların yaklaşık %10’unda
intihar hikayesi vardır. Bu oran genel popülasyondan neredeyse 50 kat daha fazladır.
ABD’de yapılan araştırmalarda yetişkinlerin yaklaşık %2’sinde ve bayanlarda 3 kat daha fazla
görülen borderline kişilik bozukluğu, İngiltere’de kişilik bozukluğu olaylarının % 0.7’sinde
tanılanmıştır. Türkiye’de sıklığına yönelik kâfi bilgi yoktur.
Borderline Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Kişinin hislerini, davranışlarını, niyetlerini ve başkalarıyla kurduğu münasebetleri etkileyen borderline
kişilik bozukluğu birtakım semptomlarla kendini gösterir. Semptomlar şöyle sıralanabilir;
bir fazlaca ruhsal ve psikiyatrik bozukluklarda olduğu üzere borderline kişilik bozukluğunun da
niçinleri tam olarak anlaşılmış değildir. Çocukluk periyodunda istismar ve ihmal hikayesi bulunan
bireylerin borderline kişilik bozukluğu açısından risk kümesinde olduğunu söylemek mümkündür.
Çevresel faktörlerlerin yanı sıra ikizler ve ailelerle yapılan birtakım araştırmalar, kişilik
bozukluklarının kalıtsal olabileceğini yahut aile üyeleri içinde görülen başka psikiyatrik
bozukluklarla alakalı olabileceğini düşündürmektedir.
Birtakım araştırmalar ise his düzenleme, dürtüsellik ve saldırganlık davranışlarıyla ilişkili
olarak birtakım beyin anomalilerinin tesirine vurgu yapmaktadır.
Borderline kişilik bozukluğunun nörokimyasallarla da alakalı olduğu bilinmektedir. Bilhassa neşeli
ruh haline katkıda bulunan serotonin isimli nörokimyasal unsurun borderline kişiliklerde
olağan ölçüde salgılanmadığı görülmektedir.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Görülme Sıklığı
Yapılan araştırmalara göre borderline kişilik bozukluğu bayanlarda erkeklerden daha yaygındır.
Çocuk ve ergen örnekleminde yapılan bir araştırmaya bakılırsa borderline kişilik bozukluğunun 9-19
yaş içinde görülme sıklığı %11 iken 11-21 yaş içinde görülme sıklığı %7.8’dir.
Borderline kişilik bozukluğu kız çocuklarında oğlan çocuklardan daha sık görülmektedir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?
Amerikan Psikiyatri Birliği tanılamasına bakılırsa Borderline kişilik bozukluğu, genç erişkinlik
devrinde başlar, farklı şartlar altında ortaya çıkar. Bilhassa kişilerarası bağlarda, benlik
algısında ve duygulanımda tutarsızlıkla karakterize olan borderline kişilik bozukluğu vakalarında
dürtüsel eğilimler görülür.
Saldırganlık, değişkenlik, tutarsızlık, çökkünlük ve şiddete eğilimli olmak üzere bir fazlaca kriz durumu
borderline kişiliklerin hayatını domine eder.
Borderline kişilikler başkalarına yönelik manipülatiftir. Kendilerine ziyan verme eğilimindedirler
ve intihar teşebbüslerinde bulunurlar.
Değerli teşhis ölçütlerinden biri olan duygusal dalgalanma ölçütüne bakılırsa borderline kişiliklerin
his durumları saatler ortasında süratle değişebilir yahut nadiren birkaç gün ya da daha uzun süre
değişmeden kalabilir.
Terk edilme kaygısının tetiklediği ağır öfkeye bağlı olarak öfke patlamaları yaşarlar.
Başka bireylerle yakın, stabil ve manalı alakalar kurmakta zorlanan borderline kişiliklerin benlik
bütünlüklerinde zayıflık ve boşluk duygusu vardır.
Borderline kişiliklerin kendine ziyan verme davranışlarının gerisinde kendini cezalandırma, acı
veren hislerden kurtulma, rahatlamayı sağlama ve kendini daha canlı hissetme üzere niçinler
yer alır. Bu bağlamda kumar oynama, çok yeme, tehlikeli otomobil kullanma üzere dürtüsel
davranışların altında da birebir niçinlerin yer aldığını söylemek mümkündür.
Borderline kişiliklerde öfke, keder, utanç, panik, yalnızlık ve kronik boşluk hislerini içeren
ağır duygulanım hali görülür. Bu şahıslar hislerini epey istikametli ve ağır yaşarlar. Duygular
büyük bir süratle ve akıcılıkla yer değiştirebilir.
Borderline şahıslarda depersonalizasyon, derealizasyon, şüphecilik, sanrılar ve halüsinasyonlar gibi
birtakım bozulmuş bilişler mevcuttur.
Borderline kişilikler dürtüseldirler. Kasıtlı olarak kendilerine ziyan verebilirler. Husus kötüye
kullanması, sistemsiz yeme, çok para harcama, kelamlı patlamalar halinde görülen davranışlar da
dürtüselliğin yansımasıdır.
Borderline kişiliklerde istikrarsız bağlantılar görülür. Yalnız bırakılmaktan korktukları için insanları
yine tekrar telefonla arayabillirler, fizikî olarak daima temas etmeyi isteyebilirler.
Borderline kişiliklerin ilgileri çalkantılıdır. Öngörülmesi sıkıntı duygusal reaksiyonlar gösterirler.
etkileyen, günlük ömürde fonksiyonellik meselelerine niye olan bir zihinsel bozukluktur. Benlik imajı
sıkıntılarını, his ve davranışları yönetmede zorlukları ve istikrarsız bağlar örüntüsünü içerir.
Borderline kişilik bozukluğuna sahip bireyler ağır bir terk edilme korkusu yaşarlar. Yalnız
kalmaya tahammül edemeyen borderline kişilik bozukluğu belirtileri öfke, dürtüsellik, sık sık
değişen ruh halleri ve kalıcılığı olmayan münasebetler kurmak halinde sıralanabilir.
Erken yetişkinlik devrinde başlayan borderline kişilik bozukluğuna sahip şahıslar genç
yetişkinlikte ağır sorunlar yaşarken ilerleyen yaşlarda toplumsal kurallara uymamanın
yarattığı olumsuz sonuçlar niçiniyle kademeli olarak güzelleşme gösterebilirler. Borderline kişilik
bozukluğunun tedavisinde medikal takviye ve psikoterapi takviyesi bir ortada ilerlemelidir.
Bu yazı esnasında belirtilerin bir kısmını kendinizde görüyor olabilirsiniz fakat bu borderline
kişilik bozukluğuna sahip olduğunuz manasına gelmez. Bir seviyeye kadar bu belirtiler bir oldukça
beşerde bulunur.
Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?
Borderline kişilik bozukluğu, his düzenlemede, dürtü denetiminde, kişilerarası bağlantılarda ve
kendilik imajında yaygın bir kararsızlık modeliyle karakterize olan bir kişilik bozukluğudur.
Klinik belirtiler içinde duygusal düzensizlik, dürtüsel saldırganlık, yenidenlayan kendine zarar
verme davranışları ve kronik intihar eğilimleri yer alır. niçinsel faktörler kısmen bilinmektedir.
Bilhassa genetik yatkınlığın, fizikî ve cinsel istismar üzere çocukluk periyodu yaşantılarının
bozukluk üzerinde tesiri bulunmaktadır.
Genel popülasyonun yaklaşık %1 -2’sini etkileyen borderline kişilik bozukluğunda şiddetli
psikososyal bozukluk ve intihara bağlı yüksek mevt oranı görülür. Hastaların yaklaşık %10’unda
intihar hikayesi vardır. Bu oran genel popülasyondan neredeyse 50 kat daha fazladır.
ABD’de yapılan araştırmalarda yetişkinlerin yaklaşık %2’sinde ve bayanlarda 3 kat daha fazla
görülen borderline kişilik bozukluğu, İngiltere’de kişilik bozukluğu olaylarının % 0.7’sinde
tanılanmıştır. Türkiye’de sıklığına yönelik kâfi bilgi yoktur.
Borderline Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Kişinin hislerini, davranışlarını, niyetlerini ve başkalarıyla kurduğu münasebetleri etkileyen borderline
kişilik bozukluğu birtakım semptomlarla kendini gösterir. Semptomlar şöyle sıralanabilir;
- Borderline kişilikler ağır seviye terk edilme korkusu hissederler. Gerçek ya da hayali birayrılık durumundan yahut reddedilme ihtimalinden kurtulmak için tedbir alırlar.
- Borderline kişilikler karşılarındaki bireyleri idealize edip daha sonra apansızın o kişinin zalim
olduğuna, makus niyetli olduğuna inanabilirler. - Borderline kişiliklerin hayatlarında oluşturdukları gayeleri ve pahaları ani kararlarla,
süratle değişebilir. - Borderline kişilikler gerilime bağlı olarak paranoya epizodları yaşayabilirler, gerçekle olan
temasları kesilebilir. - Borderline kişiliklerin dürtüsel davranışları içinde kumar oynama, dikkatsiz araba
kullanma, sık sık korunmadan cinsel ilgi yaşama, çok yemek yeme, uyuşturucu
kullanma üzere riskli davranışlar yer alır. Bu kişiliğe sahip olan beşerler apansız uygun bir işten
ayrılabilir, olumlu bir ilgiyi sonlandırabilir. bu türlü farkında olmadan kendilerini
sabote ederler. - Borderline kişilikler rastgele bir ayrılık yahut reddedilme durumunda kendine zarar
verme davranışlarında bulunabilirler. Borderline kişilik bozukluğu olaylarında sıklıkla
intihar teşebbüsü görülür. - Borderline kişilikler ağır memnunluk, öfke, utanç hislerini içeren, birkaç saatten birkaç
güne kadar süren ruh hali değişimleri yaşarlar. - Borderline kişilikleri ömürlerini derin bir boşluk hissiyle sürdürdüklerini tabir edebilirler.
- Borderline kişilikler öfkelerini denetim etmekte zorlanırlar, alaycı davranabilirler. Fiziksel
ya da sözel şiddet uygulayabilirler.
bir fazlaca ruhsal ve psikiyatrik bozukluklarda olduğu üzere borderline kişilik bozukluğunun da
niçinleri tam olarak anlaşılmış değildir. Çocukluk periyodunda istismar ve ihmal hikayesi bulunan
bireylerin borderline kişilik bozukluğu açısından risk kümesinde olduğunu söylemek mümkündür.
Çevresel faktörlerlerin yanı sıra ikizler ve ailelerle yapılan birtakım araştırmalar, kişilik
bozukluklarının kalıtsal olabileceğini yahut aile üyeleri içinde görülen başka psikiyatrik
bozukluklarla alakalı olabileceğini düşündürmektedir.
Birtakım araştırmalar ise his düzenleme, dürtüsellik ve saldırganlık davranışlarıyla ilişkili
olarak birtakım beyin anomalilerinin tesirine vurgu yapmaktadır.
Borderline kişilik bozukluğunun nörokimyasallarla da alakalı olduğu bilinmektedir. Bilhassa neşeli
ruh haline katkıda bulunan serotonin isimli nörokimyasal unsurun borderline kişiliklerde
olağan ölçüde salgılanmadığı görülmektedir.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Görülme Sıklığı
Yapılan araştırmalara göre borderline kişilik bozukluğu bayanlarda erkeklerden daha yaygındır.
Çocuk ve ergen örnekleminde yapılan bir araştırmaya bakılırsa borderline kişilik bozukluğunun 9-19
yaş içinde görülme sıklığı %11 iken 11-21 yaş içinde görülme sıklığı %7.8’dir.
Borderline kişilik bozukluğu kız çocuklarında oğlan çocuklardan daha sık görülmektedir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?
Amerikan Psikiyatri Birliği tanılamasına bakılırsa Borderline kişilik bozukluğu, genç erişkinlik
devrinde başlar, farklı şartlar altında ortaya çıkar. Bilhassa kişilerarası bağlarda, benlik
algısında ve duygulanımda tutarsızlıkla karakterize olan borderline kişilik bozukluğu vakalarında
dürtüsel eğilimler görülür.
Saldırganlık, değişkenlik, tutarsızlık, çökkünlük ve şiddete eğilimli olmak üzere bir fazlaca kriz durumu
borderline kişiliklerin hayatını domine eder.
Borderline kişilikler başkalarına yönelik manipülatiftir. Kendilerine ziyan verme eğilimindedirler
ve intihar teşebbüslerinde bulunurlar.
Değerli teşhis ölçütlerinden biri olan duygusal dalgalanma ölçütüne bakılırsa borderline kişiliklerin
his durumları saatler ortasında süratle değişebilir yahut nadiren birkaç gün ya da daha uzun süre
değişmeden kalabilir.
Terk edilme kaygısının tetiklediği ağır öfkeye bağlı olarak öfke patlamaları yaşarlar.
Başka bireylerle yakın, stabil ve manalı alakalar kurmakta zorlanan borderline kişiliklerin benlik
bütünlüklerinde zayıflık ve boşluk duygusu vardır.
Borderline kişiliklerin kendine ziyan verme davranışlarının gerisinde kendini cezalandırma, acı
veren hislerden kurtulma, rahatlamayı sağlama ve kendini daha canlı hissetme üzere niçinler
yer alır. Bu bağlamda kumar oynama, çok yeme, tehlikeli otomobil kullanma üzere dürtüsel
davranışların altında da birebir niçinlerin yer aldığını söylemek mümkündür.
Borderline kişiliklerde öfke, keder, utanç, panik, yalnızlık ve kronik boşluk hislerini içeren
ağır duygulanım hali görülür. Bu şahıslar hislerini epey istikametli ve ağır yaşarlar. Duygular
büyük bir süratle ve akıcılıkla yer değiştirebilir.
Borderline şahıslarda depersonalizasyon, derealizasyon, şüphecilik, sanrılar ve halüsinasyonlar gibi
birtakım bozulmuş bilişler mevcuttur.
Borderline kişilikler dürtüseldirler. Kasıtlı olarak kendilerine ziyan verebilirler. Husus kötüye
kullanması, sistemsiz yeme, çok para harcama, kelamlı patlamalar halinde görülen davranışlar da
dürtüselliğin yansımasıdır.
Borderline kişiliklerde istikrarsız bağlantılar görülür. Yalnız bırakılmaktan korktukları için insanları
yine tekrar telefonla arayabillirler, fizikî olarak daima temas etmeyi isteyebilirler.
Borderline kişiliklerin ilgileri çalkantılıdır. Öngörülmesi sıkıntı duygusal reaksiyonlar gösterirler.