Şiddet Döngüsü

[Muqe]

2019 yılında 474 bayan cinayeti işlendi. 2009 yılında yapılan “Türkiye’de Bayana Yönelik Aile içi Şiddet Araştırması” bilgilerine göre fizikî yahut cinsel şiddet cinsinden en az birine uğrayan bayan oranı ise %42. Neredeyse her iki bayandan biri şiddete uğruyor. Aile içi şiddette görülen ve birbirini yenidenlayan şiddet aksiyonları ise bir döngüye dönüşüyor: Şiddet Döngüsü. Kendini yeniden eden ve tehlikeli olan şiddet aksiyonlarının bir döngü haline gelerek devam etmesine şiddet döngüsü denir. Pekala, bu döngüyü neler oluşturur? Beşerler şiddete uğramasına karşın niye bu döngüyü kırıp çıkamaz? Şiddet deyince akla birinci gelen fizikî şiddet olsa da aslında fazlaca yaygın gözüken öbür şiddet çeşitleri de vardır. Post’ta paylaştığım şiddet tiplerine ek olarak gelişen teknoloji ve dünyanın bir eseri olan “Dijital yahut Sanal Şiddet” çeşidi de ortaya çıkmıştır. Lakin buna öbür bir postta yer vermek istiyorum. Pekala, şiddete uğrarsak yahut şiddete uğrayan birini tanırsak ne yapabiliriz? Kimi aramamız gerekiyor? Mor postlarda bugün bu soruları tartışalım. Bu husus hakkındaki yorumlarınızı da okumayı epeyce isterim.

• 
  Şiddet Döngüsü
  
  
• 
  niçin beşerler döngüde kalmaya devam eder?
  
  
• 
  Şiddet türleri
  
  
• 
  Ne yapabiliriz?
  

Şiddet Döngüsü

Şiddet Döngüsü, kendini yine eden ve tehlikeli olan şiddet aksiyonlarının bir döngü halinde devam etmesidir. Şiddet döngüsü 3 etaptan oluşur:

1. 
   Gerginliğin yükselmesi: Şiddet uygulayan kişi tansiyon yaratır. Küçük mevzular hakkında tartışma yaratır, kıskançlık gösterir, öfkeli bir ruh haline sahip olur, partnerini denetim etmeye çalışır ve ruhsal şiddet uygular. Alkol kullanması da görülebilir.
   
   
2. 
   Şiddet: Şiddet uygulayan kişi öfkesini denetim edemez ve partnerine fizikî şiddet uygular. Şiddetin boyutu değişebilir. Partneri yaralanır ve hatta mevt tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir. Partner ise fizikî şiddet uyguladıktan daha sonra mazeretler sıralar.
   
   
3. 
   Balayı: Şiddet uygulayan kişi yaptıklarından pişman olur, partnerinin gönlünü almaya çalışır. Armağanlar alarak, sevecen davranarak, tekrar yapmayacağına dair ikna etmeye çalışarak partnerini geri kazanmaya çalışır. Partneri de bu tavır ve davranışlara inanmak ister; lakin balayı periyodu lakin tekrarki gerginliğin yükseleceği ana kadar sürer.
   

niçin beşerler bu döngüde kalmaya devam eder?

1. 
   Kültürel faktörler: Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, lisanımıza yerleşmiş atasözü ve tabirler, bayanlara karşı kalıplaşmış tavırlar, ataerkil inançlar, kalıplaşmış toplumsal cinsiyet rolleri, kanunu haklarından haberdar olmamak, isimli kurumlardan kâfi dayanağı alamamak, boşanmanın kültürel olarak güzel karşılanmayacağı kanısı.
   
   
2. 
   Psikolojik faktörler:
   
   1. 
      Sosyal öğrenme: Çocukluğunda şiddete maruz kalan yahut şahit olan erkekler daha fazla şiddet uygulayan taraf olurken çocukluğunda şiddete maruz kalan yahut şahit olan bayanlar daha epey şiddet mağduru oluyor.
      
      
   2. 
      Öğrenilmiş çaresizlik: Mağdur, kendisini güçsüz hissediyor ve ne yaparsa yapsın bu döngüyü kıracağına inanmıyor.
      
      
   3. 
      Duygusal sebepler: Mağdurun kendisini suçlaması, bu şiddeti hak ettiğine dair yanlış inancı, umutsuz-çaresiz-kapana kıstırılmış hissetmesi, duygusal takviyeye sahip olmaması, şiddet uygulayan kişinin değişeceğine inanması, utanç.
      
3. 
   Tehdit:
   
   1. 
      Tehdit: Partnerini, ailesini ve sevdiklerini öldürmekle ilgili; partnerin çocuğu var ise onu kaçırmak ve göstermemekle ilgili; mahremiyetini ifşa etmekle ilgili; ekonomik özgürlüğünü kısıtlamakla ilgili tehdit.
      

Şiddet Türleri

1. 
   Fiziksel şiddet: Şiddet uygulayan kişi, karşısındakine kasıtlı bir biçimde kaba kuvvet uygulayarak şahısta faydalanma, ruhsal ziyan ve hatta mevte niye olur. Fizikî şiddet; tokat atmak, tekmelemek, boğmaya çalışmak, eşya fırlatmak, yumruklamak, kesici aletlerle ziyan vermek üzere hareketlerdir.
   
   
2. 
   Psikolojik (duygusal) şiddet: Şiddet uygulayan kişi, karşısındakini hislerini kullanarak onu aşağılar, eleştirir ve özsaygısını tehdit edecek biçimde davranır. Partnerinin his ve fikirlerini hiçe sayar, onu cürümler, kendisini bedel hissettirir, toplum ortasında küçük düşürür, his sömürüsü yapar, çok kıskançlık gösterir, alay eder, tehditler savurur ve hislerini manipüle eder. Şahısta ruhsal sıhhatini etkileyerek ziyana niye olur.
   
   
3. 
   Cinsel şiddet: Şiddet uygulayan kişi, karşısındakinin isteği olmadan yapılan cinsel içerikli aksiyonlardır. Karşısındakini cinsel bağa zorlamak, tecavüz etmek, taciz etmek, hayır yanıtını kabul etmeden cinsel ilgiye girmek, cinsel bölgelere dokunmak üzere hareketler olmakla birlikte şahısta hem fizikî ziyana tıpkı vakitte ruhsal travmaya niye olur.
   
   
4. 
   Ekonomik şiddet: Şiddet uygulayan kişinin, karşısındakinin ekonomik özgürlüğünü kısıtlaması ve parayı bir baskı aracı olarak kullanımıyla oluşur. Ekonomik istismara örnek davranışlar; karşısındakinin çalışmasına pürüz olmak, iş bulamamasını (var ise işinden olmasını) sağlamak, para vermemek, şayet var ise karşısındakinin gelirini kullanarak tüketmek olabilir.
   

Ne yapabiliriz?

• 
  6284 sayılı Ailenin Korunmasına ve Bayana Yönelik Şiddetin Önlenmesine dair Kanundan yararlanarak şiddet uygulayan kişiyi şikayet edebilirsiniz.
  

Başvurabileceğiniz kuruluşlar:

• 
  Polis merkezleri, jandarma karakolları
  
  
• 
  Aile Mahkemeleri
  
  
• 
  Sağlık kuruluşları
  
  
• 
  Cumhuriyet Savcılığı
  
  
• 
  Şiddet Tedbire ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM)
  
  
• 
  Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı Vilayet Müdürlükleri
  
  
• 
  Belediyelerin Bayan Müşavere Merkezleri
  
  
• 
  Baroların İsimli Yardım Büroları
  
  
• 
  Kadın Örgütlenmeleri
  

(Bu kısım yararlandığım sayfalar fakat APA formunda referans olarak vermedim zira makale yüklü değil. Ayrıyeten Klinik Psikolog Serap Altekin’in de konuşmalarından esinlendim.)