Kripto Para Cüzdanı MetaMask Nedir?

Bakec

New member
Kripto para cüzdanları kripto bakiyelerini yönetmek için kullanması kolay bir arayüz sağlar ve kullanıcıların genel ve özel kripto anahtarlarını saklamaya fayda. Ayrıyeten blockchain üzerinden kripto para süreçlerinin yapılmasına imkan tanırlar. MetaMask üzere birtakım kripto cüzdanlar kullanıcıların kripto varlıklarıyla satın alma, satma yahut merkezi olmayan uygulamalarla (dApp’ler gibi) etkileşime geçmelerine bile imkan tanır.


Kripto para süreçlerinde cüzdanınızdan diğer bir cüzdana “tokenize”, yani blockchain üzerinden kripto para/varlık göndermenin klasik para gönderme sürecinden farklı olduğunu unutmamak gerekir.


Tokenleri aktarma sürecini başlatmış olduğunızda süreci imzalamak ve süreci blockchain ağında yayınlamak için özel anahtarınızı kullanırsınız. Blockchain ağı sonrasındasında sürecinizi gerçekleştirecek, sizin ve alıcının adreslerindeki değişen bakiyeyi ağ üzerine yansıtacaktır.

Sonuç olarak, ‘cüzdan’ sözü biraz aldatıcıdır zira kripto cüzdanları kripto paraları klâsik cüzdanlarla tıpkı biçimde saklamaz. Bunun yerine hesaplarınızdaki bakiyeleri ve süreç yapmanızı sağlayan özel anahtarları görüntülemek için blockchain ağı defterini tararlar.


Farklı Kripto Cüzdan Türleri


Kripto cüzdanları iki tipe ayrılır: Bunlar yazılım tabanlı sıcak cüzdanlar ve fizikî soğuk cüzdanlardır. Sıcak cüzdanlar içinde web tabanlı, masaüstü, taşınabilir ve borsa içi (Binance’in kendisine ilişkin, websitelerinde yahut uygulamalarını kurarak kullanabileceğiniz resmi yerleşik Binance cüzdanı gibi) cüzdanlar bulunurken, soğuk cüzdanlar donanımsal cüzdanlardır. Sıcak ve soğuk cüzdanlar içindeki temel fark internete bağlı olup olmadıklarıdır. Sıcak cüzdanlar her vakit çevrimiçi, soğuk cüzdanlar ise her vakit çevrimdışıdır. Çevrimiçi olmak bilgisayar korsanlarının cüzdana ulaşma riskini yarattığı için sıcak cüzdanlarda saklanan kripto para ünitelerine istenmeyen erişimler yaşanabilir, soğuk cüzdanlar ise USB’ye misal fizikî aygıtlarda saklandığından hacklenemez.

İki farklı sıcak cüzdan kullanmasına örnek verelim; tokenlerinizi Binance döviz piyasasından satın aldınız diyelim. Bunu yaptığınızda, tokenleriniz otomatik olarak Binance sıcak cüzdanınızda saklanacaktır. Akabinde, tokenlerinizi web tabanlı sıcak cüzdanınıza -bu örnek için MetaMask diyelim- aktarabilir ve bu tokenleri dApp içi satın alımlar için kullanmaya başlayabilirsiniz, zira MetaMask gerekli müsaadeleri vererek çeşitli kripto ekosistemlerine bağlanabilir. Örneğin MetaMask’ı kullanarak gaz fiyatı ödeyebilir, dApp içi satın alımlar yapabilir, farm’ladığınız tokenleri toplayabilirsiniz.

Sıcak cüzdanlarda özel anahtarlar programın kendi içerisine kaydedilir ve şifrelenir lakin sıcak cüzdan kullanmak tehlikeli olabilir zira bilgisayarlar hackerlar tarafınca taarruza uğrayabilir yahut kullanıcılar dolandırıcılığın kurbanı olabilir. Özel anahtarınıza diğerleri tarafınca sizin müsaadeniz olmadan erişildiği bir senaryoda tüm birikimleriniz çalınabilir. Bu niçinle değerli ölçüde kripto para ünitesini sıcak bir cüzdanda tutmak temelde riskli bir güvenlik uygulamasıdır; lakin daha yeterli şifrelemeye sahip bir sıcak cüzdan kullanılarak yahut özel anahtarların inançlı bir yerde tutulduğu soğuk cüzdanlar kullanılarak bu tehlikenin önüne geçilebilir. Güvenlik telaşları niçiniyle kripto para ünitesi sahiplerinin hem sıcak birebir vakitte soğuk cüzdanlar dahil olmak üzere fazlaca sayıda kripto cüzdanına sahip olması olağandır.


Sıcak cüzdan mı, soğuk cüzdan mı? Hangisi daha düzgün?


Tüm saklama biçimlerinin avantajları ve dezavantajları olmakla birlikte, hangisini seçeceğiniz gereksinimlerinize göre şekillenecektir. Örnek olarak:

Günlük ticaret yapmak istiyorsanız erişilebilirlik daha kıymetlidir; bu niçinle, sıcak bir cüzdan çoklukla âlâ bir seçimdir lakin hayli sayıda kripto varlığını saklamak ve kolaylık yerine güvenliği tercih etmek istiyorsanız, soğuk bir cüzdana yatırım yapmak daha ihtiyatlı olacaktır.


niçin bir kripto cüzdanına gereksiniminiz var?


Kripto paranız, onu ne kadar güzel sakladığınız kadar inançtadır. Özel anahtarlarınız elinizde olduğunuz sürece fonlarınız üzerinde tam yetkiye sahip olursunuz. Kripto para ünitesini direkt borsada tutabilirsiniz, lakin küçük ölçülerde olmadığı sürece bu tavsiye edilmez. Daha yüksek meblağları bir kripto cüzdanında saklamanız en yeterlisi olacaktır.

Bitcoin ve kripto para ünitelerinin tarihine sıradan bir bakış attığımızda, kripto paranızı borsada bırakmanın niye riskli olduğu görülebilir. 2011’den bu yana yaklaşık 1,65 milyar dolarlık kripto varlığı çalındı. Enflasyona göre hesaplarsak bu kabaca 12,6 milyar dolarlık bir kayıp manasına geliyor. Rastgele bir borsa yanlış yönetilebilir, kaybedebilir ve hatta kısmi rezerv bankacılığına girebilir. Hacklenme riskinin yanı sıra, borsa ortasından de sıkıntılar doğabilir. Sahibinin tüm özel anahtarlarını sakladığı soğuk cüzdanlarla öldüğü ve kelamda 190 milyon dolarlık kullanıcı varlıklarına erişimi kaybettiği QuadrigaCX hadisesini duymuş olabilirsiniz. Ya da öteki bir örnek verecek olursak, kurucularının iki yıldan fazla süregelen taarruzlardan habersiz olduğu Mt. Gox borsasının verdiği 650.000 BTC kaybını bakılırsabiliriz.


MetaMask Cüzdanı ne işe fayda?


MetaMask cüzdanı aslen ERC-721 ve ERC-20 tokenleri üzere Ethereum tabanlı tokenleri desteklemek için oluşturuldu. Lakin çıkışından bu yana yapılan biroldukça değişiklik ve güncelleme yardımıyla artık Polygon ve Binance Smart Chain üzere farklı ağları destekliyor. MetaMask taşınabilir uygulama, web tabanlı tarayıcı uygulamaları yahut tarayıcı uzantısı olarak kullanılabiliyor.

Diğer tüm tarayıcı uzantıları üzere suramı kolaydır. MetaMask, Chrome yahut Firefox uzantısını indirdikten daha sonra yield farming protokolleri ve NFT pazarları üzere merkezi olmayan uygulamaların birçoklarına çarçabuk bağlanabilirsiniz. Eklenti biçiminde web tarayıcı entegrasyonu imkanıyla ile daha kullanışlı bir MetaMask tecrübesi yaşayabilirsiniz. Bu özellikler 21 milyon kullanıcısı ile dünya çapında artan kullanım oranının esas niçinlerinden biri sayılabilir. Merkezi olmayan bir web’e olan muhtaçlık arttıkça MetaMask, dApp’ler, Web3’te gezinme, DeFi ve başka blockchain teknolojileriyle büyüleyici yeni bir dünyaya girmenize imkan tanıyabilir.


MetaMask’ı Kurma


Yeni bir aracın nasıl kullanılacağını öğrenmek, size ne kadar sıradan olup olmadığı konusunda net bir fikir verebilir. MetaMask hakkında dikkat edilmesi gereken birinci şeylerden biri, merkezi olmayan uygulama tarayıcıları ve Ethereum cüzdanları içinde kullanması daha kolay bir seçenek olmasıdır.

En önemlisiyse, MetaMask’ı dakikalar ortasında kurmanın ne kadar sıradan olduğunu görür görmez şaşıracak olmanız. Kripto cüzdanını kullanmak için sadece Google Chrome, Firefox yahut Brave üzere Chromium tabanlı bir tarayıcıya gereksiniminiz var. Size MetaMask’ı verimli bir biçimde kullanmanın temellerini öğretecek birinci basamakları anlatalım:

İlk adım MetaMask’ı resmi web sitesinden indirmektir; tercih ettiğiniz tarayıcının MetaMask Firefox yahut Chrome eklentisini indirmelisiniz.

İhtiyaçlarınıza bağlı olarak, kripto cüzdanını masaüstü ve taşınabilir bir platformda da kullanabilirsiniz. MetaMask indirme usulü desteklediği tüm tarayıcılar için birebirdir ve bu da kurulumunu daha da kolaylaştırır.


MetaMask Cüzdanı Oluşturma


MetaMask Chrome yahut Firefox eklentisini indirdikten daha sonra cüzdanınızı nasıl oluşturacağınızı öğrenmeniz gerekiyor. MetaMask’ı kurduktan daha sonra platform sizi bir açılış ekranı ile karşılayacaktır. MetaMask cüzdanınızı oluşturmaya başlamak için ‘Başlayın’ düğmesini bulun ve tıklayın. Tek yapmanız gereken ‘Başlayın’ı seçtiğinizde görünen ‘Cüzdan Oluştur’ seçeneğine tıklamak.


Yüklediğiniz MetaMask uzantısını kullanmanın bir daha sonraki adımı bir parola oluşturmaktır. En az sekiz karakterden oluşan kuvvetli bir parola kullanmalısınız. Farklı ve kestirim edilmesi sıkıntı bir parola kullandığınızdan emin olun.


MetaMask parolanızı oluşturmak için önerilen şifre simgeler, büyük ve küçük harfler ve semboller içermelidir. Uygun alana girdiğiniz şifrenizi bir kere daha onaylayın ve akabinde ilişkiye tıklayarak ‘Kullanım Şartları’nı okuyun. ‘Kullanım Şartları’nı okuduktan daha sonra ‘Oluştur’a tıklayarak şifrenizi oluşturun.


Kurtarma Cümlenizi Saklama (Seed Phrase)


MetaMask cüzdanınız için şifre oluşturduktan daha sonra size 12 sözlük bir kurtarma cümlesi verilecektir. Kurtarma cümlesi, cüzdandaki bakiyenize erişmek için kritik ehemmiyete sahiptir ve tam olarak ekranda göründüğü üzere bir kağıda yahut bir deftere not alınmalıdır. Tohum sözünüzü bilgisayarınızda tutmak güvenlik açısından risklidir. Kurtarma cümlesi, bilgisayarınıza erişemiyorsanız kripto cüzdanınızı kurtarmanıza yarayacaktır.

Bu niçinle yedek cümlenizi inançlı bir yerde saklamalısınız. Yedek cümlenizi asla kimselerle paylaşmadığınız takdirde mal varlığınızı garanti altına almış olursunuz.

Gizli kurtarma cümlesini yazdıktan daha sonra ‘İleri’ düğmesini tıklayın. Bir daha sonraki ekranda kurtarma cümlenizi onaylamanız gerekir. Kurtarma cümlesini evvelki ekranda gösterilen sırayla girmeniz kafidir. Cümleyi girdikten daha sonra süreci bitirmek için ‘Onayla’yı tıklayın.


MetaMask Cüzdanınızı Nasıl Kullanırsınız?


MetaMask’ı kurduktan daha sonra onu nasıl kullanacağınızı öğrenmeniz gerekiyor. Aslında nazaran MetaMask’ı nasıl kullanacağınızı öğrenmek için karmaşık yollar beklemenize gerek yok. Varlıklarınızın bir listesini bulmak için cüzdanın ‘Varlıklar’ sayfası üzere temel özelliklerini kullanabilirsiniz. Ayrıyeten ‘Aktivite’ sayfası süreç geçmişinizi görüntülemenizi sağlar.


MetaMask’ı birinci kullandığınızda, uygulamanın var iseyılan olarak Ethereum ağını kullanacağını unutmamak gerekir.


Metamask hesabınıza istediğiniz ağları manuel olarak girmeniz gerekmektedir. Uygulama ekranının üst kısmında yer alan “Ağlar” butonuna tıklayarak hesabınıza yeni bir ağ ekleyebilirsiniz. Oradan, “Ağ Ekle” düğmesini tıklayabilirsiniz.

Tıkladığınızda, ağ ismi, yeni RPC URL’si, zincir kimliği, para ünitesi simgesi ve block explorer URL’si üzere gerekli ayrıntıları doldurarak yeni bir ağ eklemenizi sağlayan bir tarayıcı sayfasıyla karşılaşacaksınız. MetaMask hesabınıza eklemek için birtakım ağlar hakkında ayrıntıları aşağıda bulabilirsiniz:


  • Binance Smart Chain


  • Polygon


  • Avalanche
MetaMask cüzdanının bir öbür özelliği de süreç hareketlerini sıradanleştirmesidir.


Para süreci yapmak için, alıcının adresini, göndermek istediğiniz meblağı ve süreç fiyatını girin ve akabinde ‘Gönder’e tıklayın. ‘İleri’ düğmesini tıkladıktan daha sonra, aşağıdaki ekranda süreci onaylayabilir yahut iptal edebilirsiniz. MetaMask, yaptığınız her süreç için sizden makul bir ölçü süreç fiyatı alır, bu yüzden dikkatli olun.


Şimdi anlatacağımız ise MetaMask’ın en kıymetli özelliğidir.


dApp’ler yahut akıllı kontratlarla entegrasyon imkan tanır. Kullanmak istediğiniz merkezi olmayan uygulama platformunda ‘Cüzdana Bağlan’ düğmesini yahut emsal bir seçeneği seçin. Düğmeye tıkladıktan daha sonra, dApp’i cüzdanınıza bağlamak için müsaade istediği bir pencere nazaranceksiniz. Merkezi olmayan bir uygulamaya bağlandığınızda, genel adreslerinizi bakılırsabilecek fakat paranıza erişemeyeceklerdir. Şaşırtan bir biçimde, dApp’ler manisiz bir biçimde MetaMask cüzdanına bağlanabilir ve bu da kesintisiz bir irtibat prosedürü sağlar.


MetaMask Cüzdanına 11 Alternatif Cüzdan


MetaMask’ı kripto cüzdanınız olarak kullanmak istemeyebilirsiniz; tahminen arayüzü beğenmediniz yahut tahminen sizin için fazlaca karmaşık geldi. Durum buysa, ortalarından seçim yapabileceğiniz birden çok alternatif var:


  • Trust Wallet


  • Math Wallet


  • WalletConnect


  • Coinbase Wallet


  • Fortmatic/Magic


  • Portis


  • SafePal


  • Coin98


  • Token Pocket


  • Binance Chain Wallet


  • Rainbow Wallet
Kullanmak istediğiniz sıcak cüzdan büsbütün size kalmış. Hepsine aşina olup daha sonrasında hangisinin size uygun olduğuna karar vermeniz en sağlıklısı olacaktır. Spintop’ın Staking uygulaması, blockchain’deki biroldukca cüzdanla uyumludur. Burayı itimatla kullanabilir, sıcak cüzdanınızla birinci staking denemelerinizi burada gerçekleştirebiliriz.