Kıskançlık bir kişinin yahut bir münasebetin yitirilmesinden korkulan, karmaşık bir ruhsal yaşantı ve olumsuz tavırdır. Kıskançlık doğuştan sahip olduğumuz bir his değildir, daha sonradan öğrenilen geliştirilen ve biroldukca insanı etkileyen bir histir. Birtakım bireylerde de bu his kendini gösterir. Kıskanç bireyler hem sahip olduğu bir şeyi yitireceğini, birebir vakitte diğerlerinin sahip olduğuna kendisinin de sahip olması gerektiğini düşünürler. Tıpkı çocuklarda da yetişkinlerde olduğu üzere bu his kendini gösterir.
Kıskanan çocuklar sevilen bireyle bağlantılarında kendilerini huzursuz hissederler ve bu kişinin sevgisi karşısında kendi statüsünü kaybedeceğinden korkarlar. Bu hissin ortaya çıkmasında en büyük etkenlerden biri de aileye yeni bir bebeğin gelmesidir. bu biçimdea kadar tek ve bütün ilgiye sahip olan çocuk yeni bir bebeğin gelmesi ile sahip olduğu ilgi ve sevgiyi kardeşi ile paylaşmak durumunda kalır. Ve çocuk aslında kendi dünyasında bu yaşanılanlara bir mana veremez ve karmaşıklık yaşar. Zira daha öncesinde hiç şahit olmadığı bir durumla karşı karşıyadır. Aslında kardeş büyük çocukta bir tehdit oluşturur. Çocuk için kardeş güvensizlik, tasa ve anneyi paylaşma manasına gelir. O ana kadar bütün sevgiyi ve ilgiyi üzerinde hisseden çocuk ilgi ve sevginin ikiye bölünmesi ile kendini terk edilmiş ve inançsız hisseder. Ve bu durumlar karşısında kardeşine karşı kıskançlık duygusu geliştirir. Aslında baktığımızda bu kıskançlık duygusu daha kardeş doğmadan evvel de ortaya çıkar. Anne ve babanın yeni gelecek çocuk için hazırlık yapmaları çocukta kıskançlık hissini pekiştirir. Daha kardeşi gelmeden çocuk sevilmediğini düşünür.
Kıskançlık duygusu çocukta kendini nasıl gösterir? Belirtileri nelerdir?
Kimi çocuklar açıkça öfkesini belirtir, kardeşinin canını acıtıcı hareketlerde bulunur. Kimi çocuklarda Psikolojide regresyon dediğimiz (gerileme) durumu kendini gösterebilir. Ve çocukta bebeksi davranışlar görülür. Aslında bu davranışı ile çocuk anne ve babasına bir bildiri vermeye çalışır. Bende bebek olursam annem ve babam benimle de ilgilenir diye düşünür. Uyku sorunları, niçinli niçinsiz ağlamalarda bu süreç içerisinde görülebilir. Bir öbür değerli noktalardan birisi de bu süreçte ebeveynler tarafınca yapılan yanlışlardır. Aslında birçoğumuz etrafımızda bu tıp yanlışlara şahit olmuşuzdur. Bunlara örnek verecek olursam ‘’Büyük çocuğa sakın endişelenme seni de bebek kadar epey seveceğiz ‘’ üzere uygun niyetli üzere görünen lakin çocuğun kardeşiyle yarışına yol açabilen cümleler kurulmasıdır. Ve ya bir öteki yanılgı da devamlı büyük çocuğa ‘’ sessiz ol kardeşin uyuyor’’ üzere cümleler ile çocuğun yaşantısını bebeğe bakılırsa ayarlamak çocukta bu hissin pekişmesine sebep olur. Bir diğer yanılgı da büyük çocuğa kardeşiyle ilgili olumsuz cümleler kullanılmasıdır. ‘’o aslına bakarsan pis daima ağlıyor, sen bizim birinci göz ağrımızsın, seni daha epey seviyoruz ‘’ üzere cümleler çocuğa inandırıcı gelmez ve ailesine karşı inançsız bir tavır geliştirir.
Pekala, ebeveynler olarak kardeş kıskançlığını önlemek için neler yapabiliriz? söylemiş olduğinizi duyar üzereyim.
Bebek daha dünyaya gelmeden çocuk bu duruma hazırlanmalıdır. Neler olabileceğini bilmek çocukta korkuyu azaltır. Ebeveynler olarak kıskançlık duygusu bastırılmamalıdır. Ve bu histen ötürü çocuk suçlanmamalıdır. Çocuk hislerini açığa vurduğunda vakit içinde kıskançlığı azalır. Çocukla birebir vakit geçirilmeli, ona kıymet verildiği çocuğa hissettirilmelidir. ‘’ seni seviyoruz, sen bizim için kıymetlisin, sen kuvvetlisün üzere ortasında karşılaştırma cümlesi olmayan iletiler verilmelidir. Çocuğa kendisinin de bir vakit içinder bebek olduğu hatırlatılmalı, tıpkı bakım ve itinanın kendisine de gösterildiği söylenmelidir. Tüm bunlarla birlikte vakit içinde çocukta kıskançlık duygusu yerini olumlu hislere bırakır.
Bu süreçte büyük bir kaygıya kapılan ebeveynler kesinlikle vardır. Kıskançlık duygusu doğal ve gelişimsel bir problemdir. Bu süreçte ebeveynler olarak çocuğu anlamalı, onu suçlamadan yargılamadan yaklaşılmalı ve bu sürecin gelişimsel ve doğal bir müddetç olduğu vakit içinde geçeceği unutulmamalıdır.
Bu süreci en sağlıklı biçimde atlatabilmeniz dileğiyle…
Kıskanan çocuklar sevilen bireyle bağlantılarında kendilerini huzursuz hissederler ve bu kişinin sevgisi karşısında kendi statüsünü kaybedeceğinden korkarlar. Bu hissin ortaya çıkmasında en büyük etkenlerden biri de aileye yeni bir bebeğin gelmesidir. bu biçimdea kadar tek ve bütün ilgiye sahip olan çocuk yeni bir bebeğin gelmesi ile sahip olduğu ilgi ve sevgiyi kardeşi ile paylaşmak durumunda kalır. Ve çocuk aslında kendi dünyasında bu yaşanılanlara bir mana veremez ve karmaşıklık yaşar. Zira daha öncesinde hiç şahit olmadığı bir durumla karşı karşıyadır. Aslında kardeş büyük çocukta bir tehdit oluşturur. Çocuk için kardeş güvensizlik, tasa ve anneyi paylaşma manasına gelir. O ana kadar bütün sevgiyi ve ilgiyi üzerinde hisseden çocuk ilgi ve sevginin ikiye bölünmesi ile kendini terk edilmiş ve inançsız hisseder. Ve bu durumlar karşısında kardeşine karşı kıskançlık duygusu geliştirir. Aslında baktığımızda bu kıskançlık duygusu daha kardeş doğmadan evvel de ortaya çıkar. Anne ve babanın yeni gelecek çocuk için hazırlık yapmaları çocukta kıskançlık hissini pekiştirir. Daha kardeşi gelmeden çocuk sevilmediğini düşünür.
Kıskançlık duygusu çocukta kendini nasıl gösterir? Belirtileri nelerdir?
Kimi çocuklar açıkça öfkesini belirtir, kardeşinin canını acıtıcı hareketlerde bulunur. Kimi çocuklarda Psikolojide regresyon dediğimiz (gerileme) durumu kendini gösterebilir. Ve çocukta bebeksi davranışlar görülür. Aslında bu davranışı ile çocuk anne ve babasına bir bildiri vermeye çalışır. Bende bebek olursam annem ve babam benimle de ilgilenir diye düşünür. Uyku sorunları, niçinli niçinsiz ağlamalarda bu süreç içerisinde görülebilir. Bir öbür değerli noktalardan birisi de bu süreçte ebeveynler tarafınca yapılan yanlışlardır. Aslında birçoğumuz etrafımızda bu tıp yanlışlara şahit olmuşuzdur. Bunlara örnek verecek olursam ‘’Büyük çocuğa sakın endişelenme seni de bebek kadar epey seveceğiz ‘’ üzere uygun niyetli üzere görünen lakin çocuğun kardeşiyle yarışına yol açabilen cümleler kurulmasıdır. Ve ya bir öteki yanılgı da devamlı büyük çocuğa ‘’ sessiz ol kardeşin uyuyor’’ üzere cümleler ile çocuğun yaşantısını bebeğe bakılırsa ayarlamak çocukta bu hissin pekişmesine sebep olur. Bir diğer yanılgı da büyük çocuğa kardeşiyle ilgili olumsuz cümleler kullanılmasıdır. ‘’o aslına bakarsan pis daima ağlıyor, sen bizim birinci göz ağrımızsın, seni daha epey seviyoruz ‘’ üzere cümleler çocuğa inandırıcı gelmez ve ailesine karşı inançsız bir tavır geliştirir.
Pekala, ebeveynler olarak kardeş kıskançlığını önlemek için neler yapabiliriz? söylemiş olduğinizi duyar üzereyim.
Bebek daha dünyaya gelmeden çocuk bu duruma hazırlanmalıdır. Neler olabileceğini bilmek çocukta korkuyu azaltır. Ebeveynler olarak kıskançlık duygusu bastırılmamalıdır. Ve bu histen ötürü çocuk suçlanmamalıdır. Çocuk hislerini açığa vurduğunda vakit içinde kıskançlığı azalır. Çocukla birebir vakit geçirilmeli, ona kıymet verildiği çocuğa hissettirilmelidir. ‘’ seni seviyoruz, sen bizim için kıymetlisin, sen kuvvetlisün üzere ortasında karşılaştırma cümlesi olmayan iletiler verilmelidir. Çocuğa kendisinin de bir vakit içinder bebek olduğu hatırlatılmalı, tıpkı bakım ve itinanın kendisine de gösterildiği söylenmelidir. Tüm bunlarla birlikte vakit içinde çocukta kıskançlık duygusu yerini olumlu hislere bırakır.
Bu süreçte büyük bir kaygıya kapılan ebeveynler kesinlikle vardır. Kıskançlık duygusu doğal ve gelişimsel bir problemdir. Bu süreçte ebeveynler olarak çocuğu anlamalı, onu suçlamadan yargılamadan yaklaşılmalı ve bu sürecin gelişimsel ve doğal bir müddetç olduğu vakit içinde geçeceği unutulmamalıdır.
Bu süreci en sağlıklı biçimde atlatabilmeniz dileğiyle…