Terapilerime başlarken hazırladığım olay formülasyonunda danışanlarımın problemli, çatışmalı alanlarını ve destekleyici, uyumlu alanlarını belirlerim. Çatışmalı alanlarımız hayatımızda düzeltmek, uyguna götürmek istediğimiz ve güncelleyemediğimiz takdirde ayağımıza takılan alanlarken; uyumlu alanlarımız ise bize “iyi, başarılı bir insan” olduğumuzu hatırlatan ve bizi ayağa kaldırma konusunda destekleyen alanlarımızdır. Çatışmalı alanlar terapide çalışmayı sevdiğim alanlardır, zira bu alanlar ekseriyetle erken çocukluk devrindeki tecrübelerin bilinçaltına yerleşmesiyle oluşan, kısırdöngüler, düğümler, kör alanlar içeren alanlardır.
Alan dediğimiz vakit aslında herkes için genel geçer başlıklar vardır. Aile içi ilgiler, romantik alakalar, arkadaşlık bağlantıları, mesleksel bahisler, sıhhat, para, din-inanç üzere sıralayabileceğimiz yaklaşık 20-30 başlıktan kendi bilinçaltı seçimlerimize nazaran 5-6 başlık bizim için çok değerlidir. Bu alanların bir kısmında dengeyi, bir kısmında ise çatışmayı deneyimliyoruz. Bu alanlar içsel ya da dışsal olabileceği üzere hayatımızın periyotlarına nazaran başlıklar da çatışma ve istikrar alanları da elbette değişebilir.
Artık sizlerden bu yazıya bir orta verip, kendi hayatınızda en kıymetli alanları ve bunları hangilerinde çatışma, hangilerinde dengeyi deneyimlediğinizi fark etmenizi rica ediyorum.
Buraya kadarki anlattıklarım bir fazlaca terapistin farklı ekollerden de olsa dikkat ettiği ve terapi sürecinde çalıştığı konularken buradan itibaren anlatacaklarım biraz daha farklı bir bakış açısı içermektedir.
olağan olarak hepimiz ömrümüzün tüm alanlarında dengeyi deneyimlemek istiyoruz. Ya bizler bilinçdışı olarak hayatımızdaki birtakım alanlarda çatışmayı deneyimlemek istiyorsak ve bu çatışmada haklı olduğumuza kendimizi ve etrafımızı ikna etmek için birtakım alanlarda pek uyumlu davranıyorsak?
Bu teoriye sert bir örnek vermek istiyorum. Pedofililer ya da seri katiller ile ilgili araştırmalarda bu şahısların etrafları tarafınca pek uygun, sakin, problemsiz, uyumlu biri olarak gözlemlendiği görülüyor. Bu müşahedesi öncesinden, öteki pek fazlaca kişinin de düşünebileceği üzere, bir çeşit kamuflaj emelli kişinin etrafıyla düzgün geçinmesi olarak yorumlamıştım. Pekala ya karşılık bu değilse yani kişi hayatının bir alanında o kadar makûs şeyler yapıyor ki ve o denli ağır bir deşarj yaşıyor ki hayatının başka alanlarında çok uyumlu biri olarak davranıyor. Bu uyumlu, istikrarlı hal suçluluk psikolojisiyle olabileceği üzere kişinin çatışma muhtaçlığının giderilmesiyle ilgili de olabilir.
Çatışma gereksiniminde denilince aklımıza sadece şiddet eğilimi gelmemeli, aslında mağdur olarak da çatışma gereksinimi giderilebilir. Zalim bir partnere boyun eğen lakin hayatının başka tüm alanlarında başarılı, hatta tuttuğunu koparan ve kuvvetli bir karakter sergileyen kişi çatışma muhtaçlığını mağduriyet yoluyla zalim partneri yoluyla karşılıyor olabilir.
Şayet kişi saldırganlık dürtülerini, çatışma muhtaçlığını dışarıya yöneltemezse; mağdur olacağı durumları kendine çekerek ya da alkol-madde kullanması üzere kendine ziyan verici davranışlar göstererek söz ediyor olabilir.
“Benim bir alkolüm, sigaram var. Kendi halimdeyim. Kimseye ziyanım yok. Etrafımdakiler bana karışmasın.” Bu ifadeyi kesinlikle bir yerlerde duymuşsunuzdur. Kişi aslında alkolün ziyanlı olduğunu biliyor ve bunun vicdan azabıyla hayatının başka alanlarında uyumlu olmaya çalışıyor olabilir mi?
Ya da çok dindar, tutucu bir hayat sürdüğü biçimde ahlaksızca bir yaşantısıyla sizi şok eden birileri olmuştur. halbuki tahminen de kişi kendine günah kotası açıyor. İstikrar abartıldığı için tahminen de çatışma da abartılıyor.
Burada maksadım genelleme yapmak değil, istikrar ve çatışmanın tabiatını anlamak. Ya bizlerin hayatımızdaki sıkıntılı alanları yalnızca içsel çatışma ihtiyacımızdan kaynaklıysa? Şayet yanıtımız doğruysa yapmamız gereken hayatımızın problemli alanlarıyla çalışmak değil içsel çatışmalarımızı fark etmek, anlamak ve çatışmalarımıza odaklanmak. Ya çatışma muhtaçlığımızı azalltıp çözeceğiz ya da çatışmalarımızı şahsi yararımıza yönlendirmeyi seçeceğiz.
Alan dediğimiz vakit aslında herkes için genel geçer başlıklar vardır. Aile içi ilgiler, romantik alakalar, arkadaşlık bağlantıları, mesleksel bahisler, sıhhat, para, din-inanç üzere sıralayabileceğimiz yaklaşık 20-30 başlıktan kendi bilinçaltı seçimlerimize nazaran 5-6 başlık bizim için çok değerlidir. Bu alanların bir kısmında dengeyi, bir kısmında ise çatışmayı deneyimliyoruz. Bu alanlar içsel ya da dışsal olabileceği üzere hayatımızın periyotlarına nazaran başlıklar da çatışma ve istikrar alanları da elbette değişebilir.
Artık sizlerden bu yazıya bir orta verip, kendi hayatınızda en kıymetli alanları ve bunları hangilerinde çatışma, hangilerinde dengeyi deneyimlediğinizi fark etmenizi rica ediyorum.
Buraya kadarki anlattıklarım bir fazlaca terapistin farklı ekollerden de olsa dikkat ettiği ve terapi sürecinde çalıştığı konularken buradan itibaren anlatacaklarım biraz daha farklı bir bakış açısı içermektedir.
olağan olarak hepimiz ömrümüzün tüm alanlarında dengeyi deneyimlemek istiyoruz. Ya bizler bilinçdışı olarak hayatımızdaki birtakım alanlarda çatışmayı deneyimlemek istiyorsak ve bu çatışmada haklı olduğumuza kendimizi ve etrafımızı ikna etmek için birtakım alanlarda pek uyumlu davranıyorsak?
Bu teoriye sert bir örnek vermek istiyorum. Pedofililer ya da seri katiller ile ilgili araştırmalarda bu şahısların etrafları tarafınca pek uygun, sakin, problemsiz, uyumlu biri olarak gözlemlendiği görülüyor. Bu müşahedesi öncesinden, öteki pek fazlaca kişinin de düşünebileceği üzere, bir çeşit kamuflaj emelli kişinin etrafıyla düzgün geçinmesi olarak yorumlamıştım. Pekala ya karşılık bu değilse yani kişi hayatının bir alanında o kadar makûs şeyler yapıyor ki ve o denli ağır bir deşarj yaşıyor ki hayatının başka alanlarında çok uyumlu biri olarak davranıyor. Bu uyumlu, istikrarlı hal suçluluk psikolojisiyle olabileceği üzere kişinin çatışma muhtaçlığının giderilmesiyle ilgili de olabilir.
Çatışma gereksiniminde denilince aklımıza sadece şiddet eğilimi gelmemeli, aslında mağdur olarak da çatışma gereksinimi giderilebilir. Zalim bir partnere boyun eğen lakin hayatının başka tüm alanlarında başarılı, hatta tuttuğunu koparan ve kuvvetli bir karakter sergileyen kişi çatışma muhtaçlığını mağduriyet yoluyla zalim partneri yoluyla karşılıyor olabilir.
Şayet kişi saldırganlık dürtülerini, çatışma muhtaçlığını dışarıya yöneltemezse; mağdur olacağı durumları kendine çekerek ya da alkol-madde kullanması üzere kendine ziyan verici davranışlar göstererek söz ediyor olabilir.
“Benim bir alkolüm, sigaram var. Kendi halimdeyim. Kimseye ziyanım yok. Etrafımdakiler bana karışmasın.” Bu ifadeyi kesinlikle bir yerlerde duymuşsunuzdur. Kişi aslında alkolün ziyanlı olduğunu biliyor ve bunun vicdan azabıyla hayatının başka alanlarında uyumlu olmaya çalışıyor olabilir mi?
Ya da çok dindar, tutucu bir hayat sürdüğü biçimde ahlaksızca bir yaşantısıyla sizi şok eden birileri olmuştur. halbuki tahminen de kişi kendine günah kotası açıyor. İstikrar abartıldığı için tahminen de çatışma da abartılıyor.
Burada maksadım genelleme yapmak değil, istikrar ve çatışmanın tabiatını anlamak. Ya bizlerin hayatımızdaki sıkıntılı alanları yalnızca içsel çatışma ihtiyacımızdan kaynaklıysa? Şayet yanıtımız doğruysa yapmamız gereken hayatımızın problemli alanlarıyla çalışmak değil içsel çatışmalarımızı fark etmek, anlamak ve çatışmalarımıza odaklanmak. Ya çatışma muhtaçlığımızı azalltıp çözeceğiz ya da çatışmalarımızı şahsi yararımıza yönlendirmeyi seçeceğiz.