Feminizm, bayanların haklarını tanıyarak bu hakların korunması maksadıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan harekettir.
İkinci Dalga Feminizm Nedir?
1960 yıllar ve 1980 yılları içinde tesirini gösteren ikinci dalga feminizm , şahsi olan yani özel olan sloganı çerçevesinde şekillendi. Özel alana odaklanan ikinci dalga feminizm mesken üzerinde oluşturulan bayan rolleri, eşitsizlik, üreme ve cinsel özgürlüğe dikkat çekti. Dünya sistemini içerisinde sahiplenilen eril yapı ve istekleri üzerine bir yapılandırma sağlandı. Mesken içerisinde ve gündelik hayatta ataerkil yapının yüklediği kalıp yargılarla savaşan ikinci dalga bayanların kendi denetim ve kontrollerinin bir oburu tarafınca sağlanması değil şahsen kendilerinin sağlanması için çalıştı. Bu eşitsizliğin temelinde hem kültürel kavramlar birebir vakitte politik tavırlar bayan ve erkek içindeki eşitsizlik teriminin desteklenmesine niye oluyordu. Bayan kavramını özel ve politik kavramların haricinde tutmaya çalışan periyoda ,‘’şahsi/özel olan politiktir”, bayanların özel alanla sınırlandırılmalarının, özel alanda gerçekleştirdikleri aktifliklerin ve burada karşılaştıkları eşitsizliklerin de politik olduğunu söyleyerek ezber bozdu. Bu dönenin sonlanmasında biroldukça feministe bakılırsa, “Feminist Seks Savaşları” ve cinsellik ve pornografi üzere mevzulara ait feministler ortası tartışmaların ağır olarak ele alınması niçiniyle sona ermiştir.
Üçüncü Dalga Feminizm Nedir?
Üçüncü dalga feminizmin , vakit olarak 1990 da başlayıp günümüze kadar geldiği söylenebilir. Feminist olmayı bir daha yapılandırarak ‘bireysellik ‘ çerçevesi içerisinde incelemeye ve desteklemeye başlandı. Üçüncü dalga feminizm, feminizmi farklı kimliklerde, farklı cinsel yönelimleri, farklı deri rengi, milleti, etnik kökeni olan bayanları da içine alarak genişletmek ister. Üçüncü dalga farklı dinî, ulusal yahut etnik kökenlere sahip, kendisini heteroseksüel kavramda tanımlamayan bayanların, içlerinde alt üst bağı oluşturmadan birlik olması gerektiğini vurgular. Genel sınırlarıyla farklılıklarında olduğunu ve bu durumun göz gerisi edilmemesi gerektiğini , her bayanın kendi iç dünyasında farklı ve ötekileştirilmiş bir kavrama dahil olabileceğini vurgular.
İkinci ve üçüncü dalga içindeki farklılıklar nelerdir ?
Dalgalar içinde farklılıkların olmasının sebebi devrin getirdiği gereklilikler ve şartlara ahenk sağlamaktır.
İkinci dalga odak noktasında bayan olmanın birleştirici gücünü vurgularken üçüncü dalga kimliklere kıymet verip ırkından yahut cinsel yöneliminden dolayı eziyete maruz kalan bayanları da fikir kapsamına almıştır.
Üçüncü dalga kavramı ikinci dalga feminizmin yetersiz kaldığı noktaları geliştirmek için ortaya çıktı. İkinci dalga feminizm bayan kavramını daha tek boyutlu değerlendirirken üçüncü dalga feminizm bayanların farklı deri, din, kültür sorunları olabileceğine odaklandı. Yani bayan kavramını pek fazlaca açıdan kıymetlendirerek inceledi.
Üçüncü dalga, ikinci dalga feminist harekette temsil edilmeyen ve ötekileştirilen bayanların toplumsal ve politik haklarının üstüne düşerek bu hususta bir farkındalık kazandırmaya çalıştı
İkinci dalga bayanlar içindeki sınıf farkını gözetirken farklı cinsiyet sorunları doğurabilecek hususları dikkate almadı.
Üçüncü dalga ikinci dalgaya nazaran daha fazla çeşitlilik ve kişisellik barındırır.
Üçüncü dalga ikinci dalgaya bakılırsa daha ferdi kavramlara odaklanır. İkinci dalganın temel noktası daha toplumsal kavramlar üzerinde araştırmalarını sürdürmüştür.
İkinci dalga da eşitlik kavramı daha ön planda olduğu gözlemlenirken, üçüncü dalga eşitlik teriminin bayanlar üzerinde asimilasyona niye olduğunu düşünür. Bu niçinle de daha hayli adalet kavramı üzerinde durur. Zira adalet kavramı üçüncü dalga için farklı kümeler için farklı hakları temsil eder.
İkinci ve üçüncü dalga içindeki benzerlikler nelerdir ?
Bayan hakları üzerine kendi devirlerinde öncü olmuşlardır.
Her dalga kendi içerisinde kendinden bundan evvelki dalgada eksik gördüğü noktalar üzerine ağırlaşmıştır.
Bayanların , bayan oldukları için toplum tarafınca ötekileşmelerine sessiz kalmamışlardır.
Toplumsal, kültürel, toplumsal, politik kavramlarda bayan haklarını savunmuşlardır.
Dalgalar toplumsal cinsiyet rollerini yıkmaya çalışmışlardır.
Türkiye Feminist niyet açısından hangi dalga içerisinde yer almaktadır?
Türkiye 3 dalga feminizm ile 4 dalga feminizm içinde yer almaktadır. Günümüzde dünya ülkelerinde yaygın olan 4 dalga akımı şuan Türkiye için bir başlangıç evresindedir. Dünyada geniş kitlelere ulaşmış ve toplumsal cinsiyet rolleri üzerine savaşan, feminizm kavramını toplumsal ağlar üzerinden yaygınlaştırmayı amaçlayan pek hayli ülke vardır. Bu ülkeler içinde kullanılan toplumsal ağlardan biri olan twitter üzerinden açılan etkinliklerle ülkeler bu uğurda verdikleri çabayı yaygınlaştırmaya başlamıştır. Lakin yapılan çalışmalar incelendiğinde Türkiye nin aktiflikleri kendi ülke sonlarının dışarısına epeyce çıkamamıştır. Türkiye nin yaygın olarak kullandığı ékadınasiddetehayır dır. Bu # (hastag) ile pek hayli bayan ülkenizde ayrımcılığa maruz kalan hemcinslerine dayanak olmuş ve bu biçim davranışlar sergileyen bireylere de bir sesleniş getirmiştir. Bireyler kendi fotoğraf ve görüntülerine bu etiketi yaparak akıma dahil oluyor. Her yaş kümesi bu etiketi kullanabiliyor. bu biçimdelikle farkındalık ağı genişliyor. Bu bağlamda çalışmalar devam etse de bugün için kâfi değildir.3 dalga feminizmin barındırdığı ferdi fark özgürlükler kavramı Türkiye de yeni olarak da tesirini sürdürüyor. Kişisellik çerçevesinde bayan hak ve özgürlüklerine takviye çıkılıyor. Bayan haklarını savunan kurum ve kuruluşlar kişiselliğin işlenebilmesi, adaletin herkes için farklı olacağı mevzularında aktifliklerine devam ediyorlar.
4. Dalga Feminizm Nedir?
2012 yılında kendini göstermeye başlayan 4 dalga daha dinamiktir. Günümüze de tesirlerini koruyor ve gelişiyor. Homofobi, transfobi ve ırkçı göç siyasetlerini reddederek, ırkçılığa, emperyalizme, sömürgeleştirmeye, tabiatın yıkımına, heteroseksizme ve neo-liberalizme karşı çıkan toplam bir telaffuzla hareket ediyor. Günümüzde toplumsal ağların yaygınlığı ve görünürlüğü devasa yüksekliktetir. 4 dalga bu görünürlükten faydalanmak ister.3 Dalga teriminde olduğu üzere şahsi hakların farklılıklarını savunurken bu savunma stratejilerini daha fazlaca dijital ağlar üzerinde göstermeye çalışmışlardır. Dijital formlarda dünyanın birbirine fazlaca içi içe geçmesi , kitle bağlantı araçları içinde dijitalin epey değer taşıması 4 dalga için bir fırsat olmuştur. 4 dalga dijital platformları kullanarak feminizm in üzerine gitmiştir. Feminizmin çaba mevzularından fazla uğraş halindeki değişimle bir farklılık yarattığını söylenebilir. Dijital feminizm hareketlerini oluşturdular. “Hashtag feminizm” olarak da isimlendirilen bu dalga, toplumsal cinsiyet alanlarında ortaya çıkan olumlu, olumsuz yahut düşündürücü durumlarda çevrimiçi aktivizm ile vazgeçilmez bir noktaya ulaşmaktadır. Daha evvel kendilerini feminizmle özdeşleştirmeyen bayanlar artık feminist aksiyonlarda bulunmaya başlamışlardır. Bu durum dördüncü dalga feminizmi öbür feminist dalgalardan ayıran kıymetli
bir özelliktir. Daha süratli data paylaşımı ile evrenselleşmesi kolay olmuştur. Daha öncelerinde kendilerini göstermeyen genç bayan kesitini de sürecin içine dahil ederek bayan cinsiyetinin daha küçük yaş kümelerinden daha büyük yaş kümelerine kadar birlik ve birliktelik içerisinde olmalarını sağlamıştır. Çevrimiçi kampanyalarıyla bayanlar için büyük ses getirici kampanyalara imza atmışlardır. Örnek olarak dünya üzerinde viraj olan akımlar: #FreeTheNipple (Memeuçlarına Özgürlük), #MyDressMyChoice (Benim Kıyafetim Benim Seçimim), #NiUnaMenos (Bir Kişi Daha Eksilmeyeceğiz) , #HappyToBleed (Kanamaktan Mutluyum), #MeToo (Ben De), #Whitewednesdays (Beyaz Çarşambalar).
4 Dalga Feminizme Örnek Olan 2021 GrlzWave
Gürcistan da tabuları yıkan bayanlar olarak birleşen GrlzWave kızları, toplumsal medyayı kullanarak toplumda az konuşulan ve önyargıyla karşılanan cinsellik, homo/transfobi, ruh sıhhati, cinsiyetçilik üzere konularda farkındalığı arttırmak ve her insanın özgürce konuşabileceği, kıssalarını, tecrübelerini paylaşabileceği, nefret söylemi olmadan birbirini dinleyebileceği inançlı bir alan yaratmak için çalışıyor. Öncüleri Sopo Buadze, Anita Bregvadze ve Tekla Tevdorashvili dir. Farklı alanlardan bir ortaya gelen üçlü grafiti, görsel içerik, illüstrasyon üzere yollarla konuşulmayanı lisana getirmeye çalışıyor. Toplumsal ağ olan facebook ve instagram üzerinden seslenişlerini yayınlıyorlar. Daha epeyce genç kızlar ve dışlanmış kümelere odaklanan GrlzWve , feminizmi daha geniş kitlelerle ulaştırmak istiyor. İlerleyen vakit içinderda çalışmalarımızı büyütmeyi amaçlıyoruz. İklim değişikliği üzerine daha hayli ağırlaşmayı planlıyorlar.. Bunun bayanları, spesifik olarak göğüs kanseri olan bayanları nasıl etkilediği üzerine çalışıyorlar. Bu bahse dair görüntüler ve eğitimler düzenlemek, öncelikli gayelerimiz içinde olduğunu söylüyorlar.
İkinci Dalga Feminizm Nedir?
1960 yıllar ve 1980 yılları içinde tesirini gösteren ikinci dalga feminizm , şahsi olan yani özel olan sloganı çerçevesinde şekillendi. Özel alana odaklanan ikinci dalga feminizm mesken üzerinde oluşturulan bayan rolleri, eşitsizlik, üreme ve cinsel özgürlüğe dikkat çekti. Dünya sistemini içerisinde sahiplenilen eril yapı ve istekleri üzerine bir yapılandırma sağlandı. Mesken içerisinde ve gündelik hayatta ataerkil yapının yüklediği kalıp yargılarla savaşan ikinci dalga bayanların kendi denetim ve kontrollerinin bir oburu tarafınca sağlanması değil şahsen kendilerinin sağlanması için çalıştı. Bu eşitsizliğin temelinde hem kültürel kavramlar birebir vakitte politik tavırlar bayan ve erkek içindeki eşitsizlik teriminin desteklenmesine niye oluyordu. Bayan kavramını özel ve politik kavramların haricinde tutmaya çalışan periyoda ,‘’şahsi/özel olan politiktir”, bayanların özel alanla sınırlandırılmalarının, özel alanda gerçekleştirdikleri aktifliklerin ve burada karşılaştıkları eşitsizliklerin de politik olduğunu söyleyerek ezber bozdu. Bu dönenin sonlanmasında biroldukça feministe bakılırsa, “Feminist Seks Savaşları” ve cinsellik ve pornografi üzere mevzulara ait feministler ortası tartışmaların ağır olarak ele alınması niçiniyle sona ermiştir.
Üçüncü Dalga Feminizm Nedir?
Üçüncü dalga feminizmin , vakit olarak 1990 da başlayıp günümüze kadar geldiği söylenebilir. Feminist olmayı bir daha yapılandırarak ‘bireysellik ‘ çerçevesi içerisinde incelemeye ve desteklemeye başlandı. Üçüncü dalga feminizm, feminizmi farklı kimliklerde, farklı cinsel yönelimleri, farklı deri rengi, milleti, etnik kökeni olan bayanları da içine alarak genişletmek ister. Üçüncü dalga farklı dinî, ulusal yahut etnik kökenlere sahip, kendisini heteroseksüel kavramda tanımlamayan bayanların, içlerinde alt üst bağı oluşturmadan birlik olması gerektiğini vurgular. Genel sınırlarıyla farklılıklarında olduğunu ve bu durumun göz gerisi edilmemesi gerektiğini , her bayanın kendi iç dünyasında farklı ve ötekileştirilmiş bir kavrama dahil olabileceğini vurgular.
İkinci ve üçüncü dalga içindeki farklılıklar nelerdir ?
Dalgalar içinde farklılıkların olmasının sebebi devrin getirdiği gereklilikler ve şartlara ahenk sağlamaktır.
İkinci dalga odak noktasında bayan olmanın birleştirici gücünü vurgularken üçüncü dalga kimliklere kıymet verip ırkından yahut cinsel yöneliminden dolayı eziyete maruz kalan bayanları da fikir kapsamına almıştır.
Üçüncü dalga kavramı ikinci dalga feminizmin yetersiz kaldığı noktaları geliştirmek için ortaya çıktı. İkinci dalga feminizm bayan kavramını daha tek boyutlu değerlendirirken üçüncü dalga feminizm bayanların farklı deri, din, kültür sorunları olabileceğine odaklandı. Yani bayan kavramını pek fazlaca açıdan kıymetlendirerek inceledi.
Üçüncü dalga, ikinci dalga feminist harekette temsil edilmeyen ve ötekileştirilen bayanların toplumsal ve politik haklarının üstüne düşerek bu hususta bir farkındalık kazandırmaya çalıştı
İkinci dalga bayanlar içindeki sınıf farkını gözetirken farklı cinsiyet sorunları doğurabilecek hususları dikkate almadı.
Üçüncü dalga ikinci dalgaya nazaran daha fazla çeşitlilik ve kişisellik barındırır.
Üçüncü dalga ikinci dalgaya bakılırsa daha ferdi kavramlara odaklanır. İkinci dalganın temel noktası daha toplumsal kavramlar üzerinde araştırmalarını sürdürmüştür.
İkinci dalga da eşitlik kavramı daha ön planda olduğu gözlemlenirken, üçüncü dalga eşitlik teriminin bayanlar üzerinde asimilasyona niye olduğunu düşünür. Bu niçinle de daha hayli adalet kavramı üzerinde durur. Zira adalet kavramı üçüncü dalga için farklı kümeler için farklı hakları temsil eder.
İkinci ve üçüncü dalga içindeki benzerlikler nelerdir ?
Bayan hakları üzerine kendi devirlerinde öncü olmuşlardır.
Her dalga kendi içerisinde kendinden bundan evvelki dalgada eksik gördüğü noktalar üzerine ağırlaşmıştır.
Bayanların , bayan oldukları için toplum tarafınca ötekileşmelerine sessiz kalmamışlardır.
Toplumsal, kültürel, toplumsal, politik kavramlarda bayan haklarını savunmuşlardır.
Dalgalar toplumsal cinsiyet rollerini yıkmaya çalışmışlardır.
Türkiye Feminist niyet açısından hangi dalga içerisinde yer almaktadır?
Türkiye 3 dalga feminizm ile 4 dalga feminizm içinde yer almaktadır. Günümüzde dünya ülkelerinde yaygın olan 4 dalga akımı şuan Türkiye için bir başlangıç evresindedir. Dünyada geniş kitlelere ulaşmış ve toplumsal cinsiyet rolleri üzerine savaşan, feminizm kavramını toplumsal ağlar üzerinden yaygınlaştırmayı amaçlayan pek hayli ülke vardır. Bu ülkeler içinde kullanılan toplumsal ağlardan biri olan twitter üzerinden açılan etkinliklerle ülkeler bu uğurda verdikleri çabayı yaygınlaştırmaya başlamıştır. Lakin yapılan çalışmalar incelendiğinde Türkiye nin aktiflikleri kendi ülke sonlarının dışarısına epeyce çıkamamıştır. Türkiye nin yaygın olarak kullandığı ékadınasiddetehayır dır. Bu # (hastag) ile pek hayli bayan ülkenizde ayrımcılığa maruz kalan hemcinslerine dayanak olmuş ve bu biçim davranışlar sergileyen bireylere de bir sesleniş getirmiştir. Bireyler kendi fotoğraf ve görüntülerine bu etiketi yaparak akıma dahil oluyor. Her yaş kümesi bu etiketi kullanabiliyor. bu biçimdelikle farkındalık ağı genişliyor. Bu bağlamda çalışmalar devam etse de bugün için kâfi değildir.3 dalga feminizmin barındırdığı ferdi fark özgürlükler kavramı Türkiye de yeni olarak da tesirini sürdürüyor. Kişisellik çerçevesinde bayan hak ve özgürlüklerine takviye çıkılıyor. Bayan haklarını savunan kurum ve kuruluşlar kişiselliğin işlenebilmesi, adaletin herkes için farklı olacağı mevzularında aktifliklerine devam ediyorlar.
4. Dalga Feminizm Nedir?
2012 yılında kendini göstermeye başlayan 4 dalga daha dinamiktir. Günümüze de tesirlerini koruyor ve gelişiyor. Homofobi, transfobi ve ırkçı göç siyasetlerini reddederek, ırkçılığa, emperyalizme, sömürgeleştirmeye, tabiatın yıkımına, heteroseksizme ve neo-liberalizme karşı çıkan toplam bir telaffuzla hareket ediyor. Günümüzde toplumsal ağların yaygınlığı ve görünürlüğü devasa yüksekliktetir. 4 dalga bu görünürlükten faydalanmak ister.3 Dalga teriminde olduğu üzere şahsi hakların farklılıklarını savunurken bu savunma stratejilerini daha fazlaca dijital ağlar üzerinde göstermeye çalışmışlardır. Dijital formlarda dünyanın birbirine fazlaca içi içe geçmesi , kitle bağlantı araçları içinde dijitalin epey değer taşıması 4 dalga için bir fırsat olmuştur. 4 dalga dijital platformları kullanarak feminizm in üzerine gitmiştir. Feminizmin çaba mevzularından fazla uğraş halindeki değişimle bir farklılık yarattığını söylenebilir. Dijital feminizm hareketlerini oluşturdular. “Hashtag feminizm” olarak da isimlendirilen bu dalga, toplumsal cinsiyet alanlarında ortaya çıkan olumlu, olumsuz yahut düşündürücü durumlarda çevrimiçi aktivizm ile vazgeçilmez bir noktaya ulaşmaktadır. Daha evvel kendilerini feminizmle özdeşleştirmeyen bayanlar artık feminist aksiyonlarda bulunmaya başlamışlardır. Bu durum dördüncü dalga feminizmi öbür feminist dalgalardan ayıran kıymetli
bir özelliktir. Daha süratli data paylaşımı ile evrenselleşmesi kolay olmuştur. Daha öncelerinde kendilerini göstermeyen genç bayan kesitini de sürecin içine dahil ederek bayan cinsiyetinin daha küçük yaş kümelerinden daha büyük yaş kümelerine kadar birlik ve birliktelik içerisinde olmalarını sağlamıştır. Çevrimiçi kampanyalarıyla bayanlar için büyük ses getirici kampanyalara imza atmışlardır. Örnek olarak dünya üzerinde viraj olan akımlar: #FreeTheNipple (Memeuçlarına Özgürlük), #MyDressMyChoice (Benim Kıyafetim Benim Seçimim), #NiUnaMenos (Bir Kişi Daha Eksilmeyeceğiz) , #HappyToBleed (Kanamaktan Mutluyum), #MeToo (Ben De), #Whitewednesdays (Beyaz Çarşambalar).
4 Dalga Feminizme Örnek Olan 2021 GrlzWave
Gürcistan da tabuları yıkan bayanlar olarak birleşen GrlzWave kızları, toplumsal medyayı kullanarak toplumda az konuşulan ve önyargıyla karşılanan cinsellik, homo/transfobi, ruh sıhhati, cinsiyetçilik üzere konularda farkındalığı arttırmak ve her insanın özgürce konuşabileceği, kıssalarını, tecrübelerini paylaşabileceği, nefret söylemi olmadan birbirini dinleyebileceği inançlı bir alan yaratmak için çalışıyor. Öncüleri Sopo Buadze, Anita Bregvadze ve Tekla Tevdorashvili dir. Farklı alanlardan bir ortaya gelen üçlü grafiti, görsel içerik, illüstrasyon üzere yollarla konuşulmayanı lisana getirmeye çalışıyor. Toplumsal ağ olan facebook ve instagram üzerinden seslenişlerini yayınlıyorlar. Daha epeyce genç kızlar ve dışlanmış kümelere odaklanan GrlzWve , feminizmi daha geniş kitlelerle ulaştırmak istiyor. İlerleyen vakit içinderda çalışmalarımızı büyütmeyi amaçlıyoruz. İklim değişikliği üzerine daha hayli ağırlaşmayı planlıyorlar.. Bunun bayanları, spesifik olarak göğüs kanseri olan bayanları nasıl etkilediği üzerine çalışıyorlar. Bu bahse dair görüntüler ve eğitimler düzenlemek, öncelikli gayelerimiz içinde olduğunu söylüyorlar.