İSTANBUL (İGFA) – Geneis Kurucusu ve Tıbbi Genetik Uzmanı Prof. Dr. Nesrin Erçelen, erken menopoz hastalarının yazgısını değiştirecek, anne olmalarının önünü açacak kök hücre tedavilerinin neler olduğunu, kimlere, hangi protokollerle uygulandığını anlattı.
Erken menopozda hücre tedavileri nedir?
Erken menopozu aslında biyolojik olarak üreme çağının erken yaşlanması olarak tanım edebiliriz. O yüzden de klasik tedavilere karşılık vermeyen hastalarda yeni biyoteknoloji mamüllerinin kullanılması kelam konusu oldu. Bunlardan da en tesirli olduklarını bildiklerimiz, hücrelerden elde edilen birtakım yeni ilaçlar. Bunlar genel olarak erken yaşlanan biyolojik saati geri çevirmeye yönelik ya da bundan dolayı bilhassa yumurtalıklarda, erken yaşlanmanın getirdiği birtakım olumsuz etraf şartlarını düzeltmekle bakılırsavli oluyorlar. Bu yeni casusların yaptıkları aslında olmayan üreme hücrelerini yerine koymak değil. Şayet bunların mesela doku inflamasyonu niçiniyle erken kaybedilmesi, sayılarının azalması, etraf faktörlerine bağlı beslenmelerinin bozulması niçiniyle şikayetler ortaya çıktıysa; yeni tedavilerin bu hastalarda tesirli olabileceğini söyleyebiliriz. Olmayan bir hücreyi yahut dokuyu yerine koymak değil, biyolojik saatin erken yaşlanmasından doğan dezavantajları düzeltmeye yönelik tedaviler. Yani şayet yumurtalar yetersiz beslenme, yumurtalıklardaki etraf faktörlerine ya da hormonel faktörlere nazaran gelişmesini sürdüremiyorsa bu hastaların bir kısmında hücre tedavilerinin olumlu sonuç verebileceği bilimsel çalışmalarda gösterildi.
KALİTEYİ ARTIRMAK İÇİN KULLANILIYOR
Bu tedavi kimlere yapılabilir?
Birincisi bu tedaviler çabucak hemen tıpta klasik rutin tedaviye girmemiştir. Mevzuyla ilgili bilimsel çalışma yapan kliniklerde, gerekli müsaadeler alınarak yapılan şahsa özel tedavilerdir. Şayet doğuştan halihazırda kâfi sayıda folikülü, yumurta hücresi olan erkek ya da bayanda menopozda ya da olgun sperm azlığında bunların kalitesini arttırmak ve olgunlaşmasını sağlamak üzere hücre tedavileri kullanılabilir.
KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA UYGULANMAZ
Kimlere uygulanamaz?
Halihazırda kanser üzere önemli hastalık tedavisi bakılırsanlerde ya da enfeksiyon geçiren ya da organlarda, yumurtalıklarda bu erken menapoza ya da hücre vefatlarına niye olan doğuştan bir genetik faktör var ise birtakım durumlarda hücre tedavisinde kullanamıyoruz ya da muvaffakiyet talihinin olmadığını biliyoruz. O yüzden hastalarımızı kesinlikle bu tedavileri almadan evvel önemli bir taramadan geçiriyoruz, tıbbi muayeniçin geçiriyoruz. Fayda gorebilme ihtimali olan, daha evvelki çalışmalarımızdan edindiğimiz deneyimlerle tedavi almaya uygun hastalarımızda hücre tedavisi öneriyoruz.
HÜCRE TEDAVİLERİNDE YOLUN ÇOK BAŞINDAYIZ
Bu tedaviler, menopozun tarih olabileceği manasına gelir mi?
Şİmdilik maalesef gelmiyor. Zira hücre tedavilerinde daha yolun epey başındayız. Şu ana kadar son 15-20 yılın deneyimiyle kimi sistemik hastalıkları, evvelce bedende rejenerasyon kapasitesini tekrar yerine koyamadığımız hastalıkları, otoimmün hastalıkları yani immün sistemdeki regülasyonun bozulduğu hastalıkları tedavi etmeye başladık. Bu tedaviler yeni başlayan tedaviler. esasen yasal ve etik olarak da hayli sonlu hastada uygulayabiliyoruz ancak uygulandığında da muhakkak küme hastadan epeyce düzgün karşılık aldığımız için bu uygulamalar süratle devam ediyor.
ERKEN YAŞLANMA VE KRONİK HASTALIKLARDA DA KULLANILMAYA BAŞLANDI
Yani yalnızca erken menopoz değil, olağan menopozda da kullanılabilir mi?
Bu hücre tedavileri, elbette ki yaşlanma şayet dokularımızın hasar görmesi, bağışıklık sisteminin dezavantajlarının kendimize geri gelmesi kelam hususuysa bunların bir kısmını denetim edebiliyor. Lakin bildiğimiz ömür döngüsünü büsbütün geri çevirmeleri, biyolojik yaşlanmayı durdurmaları çabucak hemen hayli kanıtlanmış bir tıp olarak kelam etmek mümkün değil. Zira biliyoruz ki bedende aslında bu menopozu, andropozu ya da yaşlanmayı yöneten bir grup genetik sistemler var ve biz bunları maalesef daha hayli net olarak anlamış değiliz. Lakin bugün bunların niye olduğu yıpranmaları bu yeni hücre tedavileriyle ya da biyoteknoloji eserleriyle durdurma ve bir kısmını da onarma kabiliyetimiz var. Alışılmış bunlar şahsi tedaviler, yani inflamasyonun epey arttığı bireylerde, olağandışı derecede bağışıklık sisteminin denetimini kaybettiği bireylerde, hormonel dengesizliklerinin düzeltebileceği şahıslarda ya da faydalanmalarda, lokal dejenerasyonlarda ve inflamasyon dediğimiz erken yaşlanma ya da kronik hastalıklarda bu tip tedavileri kullanmaya başladık diyebiliriz.
YAN TESİRİ YOK
Bu tedavilerin rastgele bir yan tesiri kelam konusu mu?
Yan tesir olarak rastgele bir tetiklenme, var olmayan bir mekanizmayı yeniden uyarma üzere tesirlerinin olmadığı bilimsel çalışmalarla gösterildi. En berbat ya da en istemediğimiz tesiri yararlı olmamaları; kimi vakit verdiğimiz tedaviler o bireyde etkisiz olabiliyor, bunu da cevapsızlık olarak görüyoruz. O yüzden şahsi tedavi olarak tanım ediyoruz bu tedavileri. Az olarak enjektör yerinde alerjilerle karşılaşabiliyoruz.
ELİMİZDEKİ KANITLANMIŞ STANDART VERİLERE NAZARAN İLERLİYORUZ
Bir tedavi sistemi olarak mı kullanılıyor yoksa isteyen her bayana uygulanabilir mi?
Şu anda şahsi ve özel izine tabi bir tedavi sistemi olarak görmek lazım. Öncelikle o bireyde niye muhtaçlık olduğunu cok güzel saptamak lazım. Bir bireye hücre tedavisi vermemiz gerektiğini düşündüğümüz vakit o şahsa özel bir eser ve özel doz olarak hazırlanan tedavilerdir. Natürel burda standandizasyondan bahsetmiyoruz demek hakikat değil zira tıpta tedavilerin standart denenmiş olması gerekir. Yani evidence-based tedaviler lakin uygulanabilir. elbette ki elimizde ana protokollerimiz mevcut yani evidence-based verisi olan kanıtlanmış tıpla biz lakin bir hastayı tedavi edebiliriz bu yeni metotlarla. Lakin bu tedavi halleri tüm dünyada kabul edilen yeni tedavi biçimleri kapsamına girdiği için bireye özel. İstenen tetkiklerin yapılması gerekiyor ve daha sonrasında makul dozlarda uygulanabilen tedaviler. O yüzden denetimli olarak takip edilen bir yeni şahsi tedavi olarak düşünmek gerekmektedir.
NERESİ BOZUKSA ORAYA UYGUN TEDAVİ PLANLANIYOR
Kişinin kendi hücreleri mi kullanılıyor yoksa dışarıdan mı kök hücre kullanılıyor?
İkisi de mümkün. Her hastayı, kendi hastalığı ortasında kıymetlendirmek gerekiyor. Değerli olan patolojinin ne olduğudur. Zira biz yoldan çıkmış bir biyolojik sistemi tekrar yoluna koymaya çalışıyoruz ya da onun bedene verdiği ziyanları geri döndürmeye çalışıyoruz. O yüzden burada o düzeneğin nerde bozuk olduğuna bakıp elimizdeki eserlerle, yani ilaçlarla hangisinin tesirli olacağını düşünmek ve karar vermek gerekiyor. Ona bakılırsa bir protokol uyguluyoruz.
VÜCUDUMUZDA DA TIPKI İNTERNET ÜZERE BİR SİNYAL SİSTEMİ VAR
Nasıl bir tedavi protokolü var?
Spesifik menopozla ilgili tedaviyi düşünecek olursak şu anda halihazırda bu bahiste kabul edilmiş birkaç tane prosedür var. O hastaya en uygun olanı seçmek gerekiyor. Şunu biliyoruz ki genel olarak hücre tedavileri bir sinyal üstünden çalışıyorlar. Yani adeta bir internet sistemi varmış üzere bedende düşünmek lazım ki bağışıklık sisteminin büyük bir kısmı bu sinyal sistemiyle çalışır. O yüzden bizde tedavilerimizde bilhassa bu sinyal sistemine dayalı bir protokol uyguluyoruz. Bu da sistemik tedavi demektir. Yani damardan tedaviler çoklukla tercih ediliyor. Hem tesirleri düşünüldüğü vakit, tıpkı vakitte hastaların fayda görmesi bakımından, kişiyi en uygun biçimde tedavi etmekte, o tedavi metodunu seçmekte yarar var. Sonuç olarak bu tıpta yeni tekniklerin tedavi muvaffakiyet oranları çabucak hemen net olarak bilinmemektedir. Bahisle ilgili bilimsel çalışmalar devam etmektedir.
Erken menopozda hücre tedavileri nedir?
Erken menopozu aslında biyolojik olarak üreme çağının erken yaşlanması olarak tanım edebiliriz. O yüzden de klasik tedavilere karşılık vermeyen hastalarda yeni biyoteknoloji mamüllerinin kullanılması kelam konusu oldu. Bunlardan da en tesirli olduklarını bildiklerimiz, hücrelerden elde edilen birtakım yeni ilaçlar. Bunlar genel olarak erken yaşlanan biyolojik saati geri çevirmeye yönelik ya da bundan dolayı bilhassa yumurtalıklarda, erken yaşlanmanın getirdiği birtakım olumsuz etraf şartlarını düzeltmekle bakılırsavli oluyorlar. Bu yeni casusların yaptıkları aslında olmayan üreme hücrelerini yerine koymak değil. Şayet bunların mesela doku inflamasyonu niçiniyle erken kaybedilmesi, sayılarının azalması, etraf faktörlerine bağlı beslenmelerinin bozulması niçiniyle şikayetler ortaya çıktıysa; yeni tedavilerin bu hastalarda tesirli olabileceğini söyleyebiliriz. Olmayan bir hücreyi yahut dokuyu yerine koymak değil, biyolojik saatin erken yaşlanmasından doğan dezavantajları düzeltmeye yönelik tedaviler. Yani şayet yumurtalar yetersiz beslenme, yumurtalıklardaki etraf faktörlerine ya da hormonel faktörlere nazaran gelişmesini sürdüremiyorsa bu hastaların bir kısmında hücre tedavilerinin olumlu sonuç verebileceği bilimsel çalışmalarda gösterildi.
KALİTEYİ ARTIRMAK İÇİN KULLANILIYOR
Bu tedavi kimlere yapılabilir?
Birincisi bu tedaviler çabucak hemen tıpta klasik rutin tedaviye girmemiştir. Mevzuyla ilgili bilimsel çalışma yapan kliniklerde, gerekli müsaadeler alınarak yapılan şahsa özel tedavilerdir. Şayet doğuştan halihazırda kâfi sayıda folikülü, yumurta hücresi olan erkek ya da bayanda menopozda ya da olgun sperm azlığında bunların kalitesini arttırmak ve olgunlaşmasını sağlamak üzere hücre tedavileri kullanılabilir.
KANSER TEDAVİSİ SIRASINDA UYGULANMAZ
Kimlere uygulanamaz?
Halihazırda kanser üzere önemli hastalık tedavisi bakılırsanlerde ya da enfeksiyon geçiren ya da organlarda, yumurtalıklarda bu erken menapoza ya da hücre vefatlarına niye olan doğuştan bir genetik faktör var ise birtakım durumlarda hücre tedavisinde kullanamıyoruz ya da muvaffakiyet talihinin olmadığını biliyoruz. O yüzden hastalarımızı kesinlikle bu tedavileri almadan evvel önemli bir taramadan geçiriyoruz, tıbbi muayeniçin geçiriyoruz. Fayda gorebilme ihtimali olan, daha evvelki çalışmalarımızdan edindiğimiz deneyimlerle tedavi almaya uygun hastalarımızda hücre tedavisi öneriyoruz.
HÜCRE TEDAVİLERİNDE YOLUN ÇOK BAŞINDAYIZ
Bu tedaviler, menopozun tarih olabileceği manasına gelir mi?
Şİmdilik maalesef gelmiyor. Zira hücre tedavilerinde daha yolun epey başındayız. Şu ana kadar son 15-20 yılın deneyimiyle kimi sistemik hastalıkları, evvelce bedende rejenerasyon kapasitesini tekrar yerine koyamadığımız hastalıkları, otoimmün hastalıkları yani immün sistemdeki regülasyonun bozulduğu hastalıkları tedavi etmeye başladık. Bu tedaviler yeni başlayan tedaviler. esasen yasal ve etik olarak da hayli sonlu hastada uygulayabiliyoruz ancak uygulandığında da muhakkak küme hastadan epeyce düzgün karşılık aldığımız için bu uygulamalar süratle devam ediyor.
ERKEN YAŞLANMA VE KRONİK HASTALIKLARDA DA KULLANILMAYA BAŞLANDI
Yani yalnızca erken menopoz değil, olağan menopozda da kullanılabilir mi?
Bu hücre tedavileri, elbette ki yaşlanma şayet dokularımızın hasar görmesi, bağışıklık sisteminin dezavantajlarının kendimize geri gelmesi kelam hususuysa bunların bir kısmını denetim edebiliyor. Lakin bildiğimiz ömür döngüsünü büsbütün geri çevirmeleri, biyolojik yaşlanmayı durdurmaları çabucak hemen hayli kanıtlanmış bir tıp olarak kelam etmek mümkün değil. Zira biliyoruz ki bedende aslında bu menopozu, andropozu ya da yaşlanmayı yöneten bir grup genetik sistemler var ve biz bunları maalesef daha hayli net olarak anlamış değiliz. Lakin bugün bunların niye olduğu yıpranmaları bu yeni hücre tedavileriyle ya da biyoteknoloji eserleriyle durdurma ve bir kısmını da onarma kabiliyetimiz var. Alışılmış bunlar şahsi tedaviler, yani inflamasyonun epey arttığı bireylerde, olağandışı derecede bağışıklık sisteminin denetimini kaybettiği bireylerde, hormonel dengesizliklerinin düzeltebileceği şahıslarda ya da faydalanmalarda, lokal dejenerasyonlarda ve inflamasyon dediğimiz erken yaşlanma ya da kronik hastalıklarda bu tip tedavileri kullanmaya başladık diyebiliriz.
YAN TESİRİ YOK
Bu tedavilerin rastgele bir yan tesiri kelam konusu mu?
Yan tesir olarak rastgele bir tetiklenme, var olmayan bir mekanizmayı yeniden uyarma üzere tesirlerinin olmadığı bilimsel çalışmalarla gösterildi. En berbat ya da en istemediğimiz tesiri yararlı olmamaları; kimi vakit verdiğimiz tedaviler o bireyde etkisiz olabiliyor, bunu da cevapsızlık olarak görüyoruz. O yüzden şahsi tedavi olarak tanım ediyoruz bu tedavileri. Az olarak enjektör yerinde alerjilerle karşılaşabiliyoruz.
ELİMİZDEKİ KANITLANMIŞ STANDART VERİLERE NAZARAN İLERLİYORUZ
Bir tedavi sistemi olarak mı kullanılıyor yoksa isteyen her bayana uygulanabilir mi?
Şu anda şahsi ve özel izine tabi bir tedavi sistemi olarak görmek lazım. Öncelikle o bireyde niye muhtaçlık olduğunu cok güzel saptamak lazım. Bir bireye hücre tedavisi vermemiz gerektiğini düşündüğümüz vakit o şahsa özel bir eser ve özel doz olarak hazırlanan tedavilerdir. Natürel burda standandizasyondan bahsetmiyoruz demek hakikat değil zira tıpta tedavilerin standart denenmiş olması gerekir. Yani evidence-based tedaviler lakin uygulanabilir. elbette ki elimizde ana protokollerimiz mevcut yani evidence-based verisi olan kanıtlanmış tıpla biz lakin bir hastayı tedavi edebiliriz bu yeni metotlarla. Lakin bu tedavi halleri tüm dünyada kabul edilen yeni tedavi biçimleri kapsamına girdiği için bireye özel. İstenen tetkiklerin yapılması gerekiyor ve daha sonrasında makul dozlarda uygulanabilen tedaviler. O yüzden denetimli olarak takip edilen bir yeni şahsi tedavi olarak düşünmek gerekmektedir.
NERESİ BOZUKSA ORAYA UYGUN TEDAVİ PLANLANIYOR
Kişinin kendi hücreleri mi kullanılıyor yoksa dışarıdan mı kök hücre kullanılıyor?
İkisi de mümkün. Her hastayı, kendi hastalığı ortasında kıymetlendirmek gerekiyor. Değerli olan patolojinin ne olduğudur. Zira biz yoldan çıkmış bir biyolojik sistemi tekrar yoluna koymaya çalışıyoruz ya da onun bedene verdiği ziyanları geri döndürmeye çalışıyoruz. O yüzden burada o düzeneğin nerde bozuk olduğuna bakıp elimizdeki eserlerle, yani ilaçlarla hangisinin tesirli olacağını düşünmek ve karar vermek gerekiyor. Ona bakılırsa bir protokol uyguluyoruz.
VÜCUDUMUZDA DA TIPKI İNTERNET ÜZERE BİR SİNYAL SİSTEMİ VAR
Nasıl bir tedavi protokolü var?
Spesifik menopozla ilgili tedaviyi düşünecek olursak şu anda halihazırda bu bahiste kabul edilmiş birkaç tane prosedür var. O hastaya en uygun olanı seçmek gerekiyor. Şunu biliyoruz ki genel olarak hücre tedavileri bir sinyal üstünden çalışıyorlar. Yani adeta bir internet sistemi varmış üzere bedende düşünmek lazım ki bağışıklık sisteminin büyük bir kısmı bu sinyal sistemiyle çalışır. O yüzden bizde tedavilerimizde bilhassa bu sinyal sistemine dayalı bir protokol uyguluyoruz. Bu da sistemik tedavi demektir. Yani damardan tedaviler çoklukla tercih ediliyor. Hem tesirleri düşünüldüğü vakit, tıpkı vakitte hastaların fayda görmesi bakımından, kişiyi en uygun biçimde tedavi etmekte, o tedavi metodunu seçmekte yarar var. Sonuç olarak bu tıpta yeni tekniklerin tedavi muvaffakiyet oranları çabucak hemen net olarak bilinmemektedir. Bahisle ilgili bilimsel çalışmalar devam etmektedir.