Tıpkı iki haftalık devir boyunca, aşağıdaki belirtilerden beşi (ya da daha çoğu) bulunur ve evvelki fonksiyonellik seviyesinde bir değişiklik olmuştur.
Bu belirtilerden en az biri ya (1) çökkün his durum ya da (2) ilgisini yitirme ya da zevk almamadır.
2. Bütün ya da neredeyse bütün etkinliklere karşı ilgide besbelli azalma ya da bunlardan zevk almama durumu, neredeyse her gün, günün büyük bir kısmında bulunur (öznel anlatıma göre ya da müşahedeyle belirlenir).
3. Kilo vermeye çalışmıyorken (diyet yapmıyorken) fazlaca kilo verme ya da kilo alma.
4. Neredeyse her gün, uykusuzluk çekme ya da çok ahenge.
5. Neredeyse her gün, psikodevinsel kışkırma (ajitasyon) ya da yavaşlama ya da yavaşladığı duygusu.
6. Neredeyse her gün, bitkinlik ya da içsel gücün kalmaması (enerji düşüklüğü).
7. Neredeyse her gün, değersizlik ya da çok uygunsuz suçluluk hisleri.
8. Neredeyse her gün, düşünmekte ya da odaklanmakta kuvvetlik çekme ya da kararsızlık yaşama.
9. bir dahaleyici vefat fikirleri.
B. Bu belirtiler klinik açıdan bariz bir külfete ya da toplumsal, işle ilgili alanlarda ya da kıymetli öteki fonksiyonellik alanlarında fonksiyonellikte düşmeye yol açar.
Üstte yazılanlar depresyonun DSM5 kriterlerine göre tanılanma metodudur.
Depresyonun Belirtileri
Davranışsal Boyutta: Daha evvel zevk veren aktivitelerden geri çekilme, problemlerle başa çıkmada yetersizlik, hareket ve etkinliklerinde yavaşlama, azalma.
Bilişsel Boyutta: Konsantrasyon ve odaklanmada zorlanma, karasızlık hali, hafızada zayıflama.
Duygusal Boyutta: Suçluluk, değersizlik, korku, keder, utanç, öfke hissetmesi.
Fizikî Boyutta: İştahta değişiklik, uyku sıkıntıları, cinsel ilgi ve istekte azalma.
Motivasyonel Boyutta: Sakinlik, özgüvende azalma.
Depresyonda Olan Kişiyi Profesyonel Yardım Almaya Getiren Süreç
Depresyonda olan bireyleri danışmanlık almaya getiren sebep genelde depresyonun kendisi olmuyor. Kişi, depresyonun günlük ömründe, iş ömründe, toplumsal hayatında meydana getirdiği işlevsizlik sebebiyle müracaatta bulunuyor. Depresyonda olan şahısların iş yerinde performansı düşüyor, kişi toplumsal aktivitelerden geri çekilmeye başlıyor, motivasyonel olarak ilgi ve istek kaybı yaşamaya başlıyor. Bu durumların kararın da profesyonel yardım almaya karar veriyor.
Depresyonda Bilişsel Üçlü
Depresyonda kişi kendisine, dünyaya ve geleceğe karşı olumsuz inançlar geliştirir. Kişi ‘Benim yanlışım, değersizim, hatalıyım, her şey makus, dünya yaşanılmaz bir yer, her şey daha berbata gidecek, hiç bir şey düzelmeyecek’ formunda niyetlere inanmaya başlar. Bireyde algılanan bir kayıptan kelam edilebilir. Keyifli olmak için bir şeyleri kaybettiğini düşünür. Bu kaybettiklerini geri kazanmak için atacağı adımların boşa çıkacağına inanır. Kendisini yetersiz görmeye başlar. Bu durumlar kişinin geleceğe olumsuz bakmasına sebep olur.
Depresyonda Antisipasyon Kaybı
Antisipasyon, olumlu şeyler olacağına dair şahısta oluşan umut ve beklentidir. Bireylerin geleceğini düşünebilme ve tasarlayabilmesidir. Depresyon hastası ile konuştuğumuzda gelecek planlarından kelam etmez. Kısa yahut uzun vakitli planları yoktur. Geçmişte yaşanan olumsuz tecrübeler içine kısılmıştır. Geleceğe dair olumlu beklentileri yoktur. Bu durum depresyonu his durum bozukluğundan fazlaca geleceği planlayamama ve harekete geçememe ile açıklanan bilişsel bozukluk olarak tanımlar.
Bilişsel Davranışçı Modele nazaran:
1- Hislerimize biliş ya da fikirlerimiz sebep olur.
2- Kendinizi çökkün hissettiğinizde fikirlerinize bir olumsuzluk hakimdir.
3-Duygusal çalkantıya sebep olan olumsuz fikirler, çarpıtmalar ve yanlılıklar içerir.
Yani depresyon bilişsel sistemimizde meydana gelen çarpıtmalar kararı oluşur.
Bilişsel Davranışçı Terapi’ de danışana evvela davranışsal ödevler verilmeye başlanır. Motivasyonun ve zevk ölçüsünün aktivite yaptıkça artacağı üzerinden ilerlenir. Bu davranışsal ödevler bilişsel boyutta yapılan çalışmalar ile desteklenir. Kişinin otomatik fikirleri, orta inançları ve temel inançları saptanır. Gerçekçi boyutta olmayan niyetleri delil toplama tekniği, en makûs senaryo tekniği üzere teknikler kullanılarak gerçekçi boyuta çekilir. Kişinin his durumunda işlevsizliğe sebep olan niyetler, daha fonksiyonel olan kanılar ile değiştirilir.