Çocuk Merkezli Oyun Terapisi

Muqe

Global Mod
Global Mod
Oyun bir epey bağlam içerisinde gerçekleşebilmektedir ve sıklıkla çocuğun fizikî ve duygusal olarak kendisini inançta hissettiği vakit oluşmaktadır. Oyun, yaratıcılık, risk alma, merak, esneklik, sorun çözme marifeti üzere bir epey kıymetli noktalarda yer alır. (Else, 2009) ‘’oyun oynayan çocuklar, kendi gerçekleri doğrultusunda kendi yolları ile içgüdülerini, fikirlerini ve ilgilerini takip ederek hareketlerinin içeriğini ve hedefini seçerler’’.

Oyun ve Çocuk Gelişimi:

Oyun bir epey manada çocuğun gelişim etaplarına hizmet ettiği bilinmektedir. Bilhassa doğal yolla oluşan oyunların çocuğun fizikî, motor, duygusal, toplumsal ve entelektüel gelişmenine büyük oranda katkı sağladığı yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır. Oyun çocukların hayal gücünü, maharetlerini, fizikî, bilişsel ve duygusal gücünü geliştirirken yaratıcılıklarını kullanmayı sağlar. Ayrıyeten sağlıklı beyin gelişimi için de kıymetlidir. Nörobilim, oyunun beyindeki nöral yolları kurmayı ve güçlendirmeye yardımcı olduğunu önermektedir. (Panksepp, 2005). Oyunun öteki değerli bir yararı ise çocukların öğrenmeye dair motivasyonunu arttırması ve bu biçimdece onların hayata karşı daha başarılı bireyler bulunmasına yardımcı olmasıdır. Hayal gücü bilgiden daha değerlidir bunun niçini anladıklarımızın ya da bildiklerimizin hudutlu düzeyde olmasıdır. Oyun yardımıyla çocukların hayal gücü gelişim gösterir ve hayal gücünün rastgele bir sonu yoktur. Hayal gücü tüm dünyayı kapsar. Bu sebeple hayal gücü âlâ olan şahısların daha başarılı oldukları görülmektedir.

Oyun sıklıkla bağ kurma işlevine sahiptir. Bilhassa birlikte oyun oynayan çocuklar öteki bireylerle toplumsal olarak da birlikte vakit geçirmeyi tercih ederler. Özetle, akranlarıyla, ebeveynleriyle ya da kardeşleriyle oyun oynayan çocuklar onlarla daha kuvvetli bağ kurmaktadırlar. Çocuklar toplumsallaştıkça güç ve denetim hissini yaşarlar. İnançlı ve sağlıklı bağlanmalar çocukların dünyayı keşfetmelerini ve inançlı ilgilerde kalabilmesini sağlamaktadır. Bu sebeple oyun, çocuğun bir hayli manada gelişim basamaklarına büyük oranda katkı sağlamaktadır.

Oyun Terapisi

Oyun terapisi; irtibatı, bağlantı kurmayı, tabir etmeyi ve sorun çözmeyi destekleyecek duygusal olarak inançlı bir terapötik ortam yaratarak çocukların doğal eğilimlerini kullanan geniş bir çalışma alanıdır. (VanFleet, 2004). Oyun; terapistler ile çocuklar ve ergenler içinde ağır ilgi tecrübeleri oluşturma sürecidir. Bu vakit içerisinde oyun terapisi temel bağlantı haline gelmektedir. Yetişkin psikoterapilerinde sıklıkla bu tecrübelerin gayesi, kişinin gelişim periyotlarında bozulmuş olan birincil bağlarındaki değişimi gerçekleştirmektir. Çocuklar için gaye, oyun içerisindeyken, gelişim evreleriyle eşit düzeydeki duygusal ve toplumsal fonksiyonelliğe taşımaktır. Tüm bu durumlar çocuğun olağan gelişimsel ilerlemesini sağlamaktadır.

Oyun terapisi, çocukların benlik algılarını açıklığa kavuşturmalarına, problemli davranışlarını düzenleyebilmelerine ve sağlıklı alakalar kurmalarına yardımcı olan tesirli bir çocuk terapisidir. Bu terapide, çocuklar oyun odasında bulunan terapisti ile bir münasebet içerisine girmektedir. Çocuğun terapisti ile girmiş olduğu bu alaka, sıkıntı ve acı verici tecrübelerini anlamalarını ve söz etmelerini beraberinde da bunları anlamlandırmalarını sağlar. Çocuk daha sağlıklı bağlantı kanalları bulmada ve karşılıklı bağlantılar geliştirme konusunda daha uygun bir noktaya gelir. Bu sebeple oyun terapisi, dayanıklılığı arttırmada da çocuklara yardımcı olur.

Çocuğun lisanı oyundur. Oyun vasıtasıyla oyun odasında bulunan uzman çocuğun dünyasına girebilmektedir. Oyun terapisinde terapist bilhassa 8 unsura bağlı kalır bu terapileri aşağıda belirtilen unsurlara bakılırsa gerçekleştirir.


  1. Bağ kurma, terapist çocuk ile samimi ve sıcak bir bağlantı kurmaya ihtimam gösterir. Oyun odasındaki çocuk kurulan bağlantı ile birlikte, sürece güvenmeye başlar ve çocukta oluşan kendi benliğine yönelik bir hakimiyet ve itimat duygusu gelişmeye başlar. Çocuk kendisine daha fazla hürmet duymaya başlar.

  1. Terapist çocuğu olduğu üzere kabul eder. Çocuklar yetişkinler tarafınca yönlendirilmeye alışkındırlar. Oyun odasında terapistin çocuğu olduğu üzere kabul etmesi çocuğa farklı gelir. Terapistin bu yaklaşımı bilhassa çocukların özgüvenini değerli düzeyde arttırmaktadır.

  1. Özgürlüğe yer vermek. Terapist oyun odasında özgürlüğe yer verdiğinde çocuk hislerini tabir etme konusunda daha açık olmaya başlar. Bu sayede çocuğun davranış sorunlarına niye olan hisleri da açığa çıkmaktadır.

  1. Terapist, oyun odasında bulunduğu müddet boyunca, çocuğun hislerini anlamaya ve bu hisleri çocuğun iç görü kazanacak biçimde çocuğa yorumlamaya itina gösterir.

  1. Terapist, oyun odasındaki çocuğa rastgele bir yönlendirmede bulunmaz. Terapist çoğunlukla çocuğun yol göstermelerini takip eder. Bu kısımda çocuğun liderlik hislerine dayanak verilmektedir. Öğrenme müddetinde kendisini yetersiz hisseden çocuklar için yeterlilik duygusu aşılanma hedeflenir. Çocuklar yeterlilik hissini yaşadıkça memnun olurlar.

  1. Terapist bilhassa çocuğun sorun çözme hünerlerine hürmet duyar. Bu durum, seçim yapma ve değişim başlatma sorumluluğunu çocuğa vermektedir. Bu duruma ek olarak, ebeveynler çoğunlukla çocuklarının meselelerini çözme eğilimindedirler. Bu durum çocukların bağımlılık ve yetersizlik hislerini aktifleştirmektedir.

  1. Terapist, terapi sürecini aceleye getirmeye çalışmaz. Oyun odasındaki çocuk kişiliğini oluşturmaya başlar, başka bireylerle nasıl ilgi kuracağını anlamaya çalışır, ötürüsıyla çocuğun bu süreci sağlıklı bir biçimde tamamlayabilmesi için vakte ve kabul görmeye muhtaçlığı vardır. Bu sebeple oyun terapileri aceleye getirilemez.

  1. Terapist, terapi ile gerçek dünya içindeki bağı kurmak ve çocuğun sorumluluklarının farkına varmasını sağlamak hedefiyle oyun odasında gerekli sonlandırmaları yapar. Yetişkinler düzgün hudutlar belirleyemezlerse çocuklar telaşlı ve inançsız hissederler. ötürüsıyla bu hisler çocukların sorunlu davranışlarına yol açacaktır.
Oyun Terapisinin Çalıştığı Alanlar

Oyun Terapisi, anne ve babaların kaygılanmasına sebep olan ve çocukların potansiyellerini hayata geçirmelerini engelleyen yavaşça ve orta ve şiddetli dereceli davranışsal ve duygusal sorunların üstesinden gelmek maksatlı kullanılabilir. Çoğunlukla 3 ila 12 yaş içindeki çocuklar yarar sağlamaktadır. Aşağıdaki sorunlar üzere çeşitli durumlarda oyun terapisi faydalı olmaktadır:


  • Tik sorunları


  • Özgüven eksikliği


  • Boşanma yahut yakın bir aile üyesinin kaybı üzere aile problemleri


  • Doğal afetler yahut travmatik olaylar


  • Aile içi şiddet, istismar yahut ihmal


  • Öfke yahut tasa sıkıntıları


  • Okul ve öğrenme sıkıntıları


  • Otizm spektrum bozukluğu (ASD)


  • Kronik hastalıkların ruhsal tesirleri


  • Davranış sorunları


  • Yemek, tuvalet ve uyku üzere temel alışkanlıklarda sorunlar


  • Çocuklarda anksiyete, depresyon, yas süreci


  • Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB)


  • Kardeş kıskançlığı